سلامت و سبك زندگي

مطالعات علمي در سال‌هاي اخير نشان داده‌اند كه افراد مبتلا به مشكلات شنوايي، بيشتر از ديگران با احتمال ابتلا به اختلالات عاطفي، رفتاري و سازگاري مواجه هستند. علاوه بر اين، نوعي ارتباط بين تضعيف عملكرد گوش و افزايش پريشاني‌هاي رواني وجود دارد كه درنهايت به علائمي مانند اضطراب، افسردگي و آشفتگي منجر مي‌شود كه در سلامت روان تاثير گذار است .

به‌طور كلي تشخيص هر بيماري يا مشكل در وضعيت سلامتي مي‌تواند افراد را به انزوا بكشاند. در مواردي كه يكي از حواس اصلي مانند شنوايي آسيب مي‌بيند، اين حالت مي‌تواند شدت بيشتري هم پيدا كند و سلامت افراد را بيشتر به خطر بيندازد .

دكتر توني كِي (متخصص شنوايي‌شناسي) مي‌گويد: «اين مساله واقعيت دارد كه ضعف شنوايي يا مشكلات مربوط به گوش، مانند وزوز گوش، مي‌توانند اثرات منفي و زيان‌باري بر سلامت روان افراد داشته باشند. ضعف شنوايي در بعضي از موارد به انزواي اجتماعي و افسردگي منجر مي‌شود، و وزوز گوش هم به استرس و اختلال اضطرابي. حتي الگوهاي خواب و تمركز افراد هم تحت تاثير اين مشكلات قرار مي‌گيرند و از اين طريق دوباره فرد با افسردگي و اختلال اضطرابي مواجه مي‌شود».

با توجه به اين‌كه تقريبا يك نفر از هر چهار نفر در طول زندگي حداقل يك بار با بيماري‌هاي روان پزشكي مواجه مي‌شود، پس جدي گرفتن مشكلات و بيماري‌هايي كه بر روان ما تاثير منفي مي‌گذارند، واقعا ضروري است.

اگر اين روزها گشتي هرچند كوتاه در سطح شهر زده باشيد، حتما با پشه‌هاي سفيد مزاحم و البته فراواني كه نمي‌دانيد سلامتي‌تان را به خطر مي‌اندازند يا نه، مواجه شده‌ايد. اين حشرات ريز و سفيد كه «بالك سفيد» نام دارند، نوعي آفت گياهي محسوب مي‌شوند كه بيشتر به صيفي‌هاي گلخانه‌اي مانند خيار، گوجه و بادمجان حمله مي‌كنند و مواجهه با آنها به هيچ عنوان سلامت انسان‌ها را تهديد نمي‌كند.

تنها مشكلي كه اين حشرات ريز مي‌توانند براي ما ايجاد كنند، ايجاد حساسيت و عوارض ناشي از آن مانند آبريزش بيني، آبريزش اشك، خارش چشم، قرمزي چشم، عطسه، سرفه و خارش گلو است معمولا اين علائم سلامت را به خطر نمي اندازد. شايد جالب باشد بدانيد كه سم‌پاشي، يكي از مهم‌ترين دلايل گسترش اين حشره‌هايي است كه چند سالي مي‌شود پايشان از مزارع و روستاها به محيط‌هاي شهري باز شده و همه را در فصل‌هاي گرم سال، عاصي كرده‌اند.

سم‌پاشي درختان شهري، در مرحله اول باعث مقاوم شدن اين حشرات به سموم مختلف شده است و در مرحله دوم، حشرات ديگري مانند زنبورها كه دشمنان اصلي بالك‌هاي سفيد هستند را از بين برده‌اند. يعني بسياري از حشراتي كه در برابر اين سم‌پاشي‌ها ضعيف‌تر هستند، زودتر از بالك‌هاي سفيد مي‌ميرند و به اين ترتيب، حشره‌اي براي خوردن بالك‌سفيدها باقي نمي‌ماند و در نتيجه، اين حشرات گسترش مي‌يابد.

دكتر سميرا فراهاني، دكتراي تخصصي حشره‌شناسي كشاورزي از دانشگاه تربيت مدرس علاوه بر اينكه تاكيد مي‌كند اين حشرات سفيد و ريز، هيچ‌گونه عامل بيماري‌زايي را به انسان منتقل نمي‌كنند، اين را هم مي‌گويد كه نصب نشانگرهايي با رنگ زرد مي‌تواند به شدت در كاهش جمعيت بالك‌هاي سفيد نقش داشته باشد و شهرداري‌ها مي‌توانند باتوجه بيشتر به اين نكته، گامي براي رهايي از شر آنها باز كند.

دكتر خسرو صادق‌نيت، رييس مركز سلامت محيط و كار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي هم براي پيشگيري از ابتلا به حساسيت‌هاي ناشي از تماس اين حشرات با مخاط بيني، چشم و دهان، استفاده از ماسك‌هاي ساده كاغذي يا پارچه‌اي ارزان‌قيمت و موجود در داروخانه‌ها را به تمام مردم، مخصوصا سالمندان و كودكان توصيه كرد.

اسيدهاي چرب امگا ۳ از راه‌هاي مختلفي به سلامت قلب كمك مي‌كنند. آن‌ها به‌طور كلي، التهاب شكل‌گرفته در عروق خوني (و قسمت‌هاي ديگر بدن) را كاهش مي‌دهند. دريافت دوز بالاي امگا ۳، احتمال شكل‌گيري ريتم نامنظم قلب را كاهش مي‌دهد و سطح چربي خون، يعني تري‌گليسيريد، را پايين مي‌آورد.

امگا ۳ حتي مي‌تواند تجمع پلاك‌ها در عروق خوني را كمتر كند. سلامتيسم اسيدهاي چرب امگا ۳ از راه‌هاي مختلفي به سلامت قلب كمك مي‌كنند. آن‌ها به‌طور كلي، التهاب شكل‌گرفته در عروق خوني (و قسمت‌هاي ديگر بدن) را كاهش مي‌دهند. دريافت دوز بالاي امگا ۳، احتمال شكل‌گيري ريتم نامنظم قلب را كاهش مي‌دهد و سطح چربي خون، يعني تري‌گليسيريد، را پايين مي‌آورد.

امگا ۳ حتي مي‌تواند تجمع پلاك‌ها در عروق خوني را كمتر كند. انجمن قلب آمريكا (AHA) به افراد مبتلا به بيماري‌هاي قلبي توصيه مي‌كند كه روزانه يك گرم امگا ۳ (آشنايي با منابع غذايي امگا۳) از نوع EPA و DHA مصرف كنند. خوردن ماهي‌هاي چرب، بهترين راه براي دست‌يابي به اين هدف است، اما بعضي از پزشكان ممكن است كه مصرف كپسول روغن ماهي را تجويز كنند. دوز تجويزي امگا ۳ مي‌تواند به محافظت قلب و بهبود سلامت كساني كه حمله قلبي را تجربه كرده‌اند، كمك كند.

بعضي از مطالعات نشان داده‌اند كه ميزان حمله‌هاي قلبي و مرگ‌هاي ناشي از بيماري‌هاي قلبي در بيماراني كه مصرف امگا ۳ را افزايش مي‌دهند، كاهش پيدا مي‌كند. به نظر مي‌رسد كه امگا ۳، تاثير پايداري روي قلب مي‌گذارد. اين اسيدهاي چرب مي‌توانند ضربان قلب را پايين بياورند و از ابتلا به آريتمي (ضربان نامنظم قلب) جلوگيري كنند.

امروزه محققان دريافته‌اند كه انواع DHA و EPA امگا ۳ مي‌توانند سطح تري‌گليسيريد را در خون كاهش دهند كه با ابتلا به بيماري‌هاي قلبي مرتبط است. البته قبل از مصرف مكمل‌هاي امگا ۳، بايد با پزشك درباره اين كار مشورت كنيد، چون بعضي از انواع آن مي‌توانند وضعيت كلسترول بد خون را تشديد كنند.

يكي از مطالعات سوئدي نشان مي‌دهد كه افراد مبتلا به اوتيسم و ناتواني در يادگيري، ۴۰ برابر بيشتر از ديگران با احتمال مرگ زودرس به دليل بيماري عصبي مواجه هستند پس مراقب سلامت آنها باشيد . به‌علاوه اين‌كه خطر مرگ بر اثر خودكشي در بين بزرگسالان مبتلا به اوتيسم اما بدون مشكل ناتواني در يادگيري، ۹ برابر بيشتر از افرادي است كه مبتلا به اوتيسم نيستند.

محققان در اين مطالعه به بررسي ۲۷ هزار و ۱۲۲ فرد مبتلا به اوتيسم پرداختند كه بيماري‌شان در فاصله سال‌هاي ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۹ ثبت شده بود و وضعيت آنان را با حدود ۲ ميليون نفر ديگر مقايسه كردند.

درنتيجه اين مقايسه، مشخص شد كه افراد مبتلا به اوتيسم با متوسط سني ۵۴ سال، ۱۶ سال زودتر از ديگران مي‌ميرند. اين بيماري روي چگونگي برقراري ارتباط آن‌ها با ديگران تاثير مي‌گذارد و درك آن‌ها از جهان اطراف‌شان هم تحت تاثير همين بيماري قرار دارد و همي امر در سلامت آنها تاثير گذار است..

علائم ناشي از اين بيماري هم مي‌تواند از درجه خفيف تا درجه بسيار شديد، بروز پيدا كند. اين يافته‌ها، شواهد قبلي را تاييد مي‌كنند كه نشان مي‌داد افراد مبتلا به اوتيسم با خطر بالاي ابتلا به مشكلات رواني مثل افسردگي و اختلال اضطرابي، و بيماري‌هاي عصب‌شناختي مثل صرع و البته بيماري‌هاي ديگر مثل ديابت و بيماري قلبي، مواجه هستند.

بهتر است آقايان بدانند كه شكل رگ‌هاي خوني در پروستاتتان بر سلامت آن تأثير دارد. محققان به اين نتيجه رسيده‌اند كه پياده‌روي روزانه، از شما در برابر سرطان پروستات محافظت مي‌كند. سلامتيسم بهتر است آقايان بدانند كه شكل رگ‌هاي خوني در پروستاتتان بر سلامت آن تأثير دارد.

محققان به اين نتيجه رسيده‌اند كه پياده‌روي روزانه، از شما در برابر سرطان پروستات محافظت مي‌كند. زيرا نتايج تحقيقات گذشته نشان داده است كه افرادي كه پروستات آن‌ها داراي رگ‌هاي خوني مرتبي است، كمتر دچار سرطان پروستات مي‌شوند و پياده‌روي اين امكان را فراهم مي‌كند كه رگ‌ها به طور مرتب كنار يكديگر قرار بگيرند و دچار پيچيدگي نشوند و سلامت آنها كمتر به خط بيفتد.

طي آزمايشاتي كه در اين زمينه صورت گرفت، دانشمندان دريافتند كه از بين ۵۰۰ مردي كه تومور سرطاني پروستات داشتند، افرادي كه حدود ۱۳ تا ۱۸ دقيقه در روز، با سرعت ۵ تا ۷ كيلومتر در ساعت راه مي‌روند، كمتر با تومور بدخيم پروستات روبه‌رو مي‌شوند.

به گفته دكتر وان بلاريگان، ساز و كار ورزش، مي‌تواند براي مرداني كه به سرطان پروستات مبتلا هستند نيز مفيد باشد. گرچه اطلاعات به دست آمده از انتخاب تصادفي نمونه‌ها نشان مي‌دهد كه نياز به بررسي و كنترل سبك زندگي افراد است تا بتوان نتيجه گرفت كه ورزش باعث منظم شدن رگ‌هاي خوني در پروستات افراد مي‌شود

طبق آمار، يك پنجم افراد ۷۵ ساله به بالا، حداقل پنج سال است كه به دندان‌پزشك مراجعه نكرده‌اند. اين در حالي است كه سلامت دهان و دندان براي سلامت عمومي بدن نيز ضروري است و برخي از بيماري‌هاي مزمن يا داروها مي‌توانند سلامت دهان و دندان را به خطر بياندازند.

خيلي از بيماران سالمند، به دليل ترس يا بيماري شناختي كه دارند، نسبت به مراجعه به دندان‌پزشك، مقاومت مي‌كنند. برخي از سالمندان نيز قادر به حركت نيستند و نمي‌توانند نزد دندان‌پزشك بروند. در بعضي از موارد كه فرد سالمند دچار روماتيسم شديد است يا سابقه سكته مغزي دارد، قادر نيست از دندان‌هايش مراقبت كند و به تدريج با پوسيدگي دندان روبه‌رو مي‌شود كه همين مسئله شرايط سلامت او را پيچيده‌تر مي‌كند.

پوسيدگي دندان‌ها مي‌تواند منجر به از دست دادن آن‌ها شود كه درنهايت باعث نخوردن غذا و كاهش وزن فرد سالمند مي‌شود. همچنين باكتري‌هاي موجود در لثه مي‌توانند باعث بروز بيماري‌هاي قلبي و كرنري شوند. چالش ديگري كه ممكن است سالمندان را درگير كند، هزينه دندان‌پزشكي است.

بسياري از سالمندان با وجود تمايل به رسيدگي به وضعيت دندان‌هايشان، قادر نيستند با حقوق بازنشستگي هزينه دندان‌پزشكي را پرداخت كنند و متأسفانه بسياري از فرآيندهاي دندان‌پزشكي تحت پوشش بيمه قرار ندارد.

يكي از مطالعات اخير در مورد سلامت روان نشان مي‌دهد كه ميزان ابتلا به اختلال اضطرابي و افسردگي در افراد مبتلا به هايپرهيدروسيس (تعريق بيش از حد)، بالاتر از حد متوسط است. يكي از مطالعات اخير نشان مي‌دهد كه ميزان ابتلا به اختلال اضطرابي و افسردگي در افراد مبتلا به هايپرهيدروسيس (تعريق بيش از حد)، بالاتر از حد متوسط است.

گزارشي از اين مطالعه در Journal of the American Academy of Dermatology منتشر شده است. براساس اين مطالعه، تقريبا ۲۱ درصد از افراد مبتلا به هايپرهيدروسيس به اختلال اضطرابي و ۲۷ درصد آن‌ها نيز به افسردگي مبتلا هستند كه در سلامت روان آنها تاثير منفي ميگذارد.

اين درحالي است كه ميزان ابتلا به اين مشكلات روان‌شناختي در بيماران ديگر، به‌ترتيب ۷.۵ و ۱۰ درصد است. البته اين يافته‌ها اثبات نمي‌كنند كه هايپرهيدروسيس مستقيما باعث ابتلا به بيماري‌هاي روان‌شناختي مي‌شود. در برخي از موارد، تعريق بيش از حد مي‌تواند بخشي از اختلال اضطرابي باشد.

در اين مطالعه، بيش از ۲ هزار نفر از بيماران مورد بررسي قرار گرفتند و همه آنان به پرسش‌نامه‌هايي درباره افسردگي و اختلال اضطرابي منتشر پاسخ دادند. يافته‌هاي نهايي نشان دادند كه ميزان ابتلا به افسردگي و اختلال اضطرابي در ميان متبلايان به هايپرهيدروسيس واقعا بيشتر از ديگران است و حتي خطر ابتلا به اين مشكلات روان‌شناختي در افرادي كه با تعريق شديدتري مواجه هستند، بيشتر هم مي‌شود.

محققان دانشگاه ايالتي جورجيا پس از مطالعه اخيرشان اعلام كردند كه تركيب خنده با ورزش مي‌تواند سلامت رواني سالمندان را تقويت كند و حتي انگيزه و توانايي آنان براي مشاركت در فعاليت‌هاي بدني را افزايش دهد. گزارشي از اين مطالعه در The Gerontologist منتشر شده است. ۲۴ سالمند در اين مطالعه شركت كردند تا دستورالعمل‌هاي محققان را براي ارزيابي اين تركيب درماني به اجرا بگذارند.

محققان، دو جلسه ۴۵ دقيقه‌اي در هفته را براي سلامت اين افراد تعيين كردند و اين كار را به مدت ۶ هفته ادامه دادند. اين جلسه‌ها شامل فعاليت‌هاي ورزشي قدرتي، تعادلي و تمرينات انعطاف‌پذيري مي‌شدند. علاوه بر اين، ۸ تا ۱۰ تمرين خنده براي سالمندان در نظر گرفته شده بود كه هر كدام ۳۰ تا ۶۰ ثانيه طول مي‌كشيدند و معمولا بعد از ۲ تا ۴ تمرين ورزشي انجام مي‌گرفتند.

در پايان، همه سالمندان به پرسش‌نامه‌هاي مختلفي پاسخ دادند تا محققان بتوانند شرايط آنان را دقيق‌تر ارزيابي كنند. محققان بعد از پايان ۶ هفته و پس از ارزيابي پرسش‌نامه‌ها به اين آمارها دست پيدا كردند: ۹۶.۲ درصد از سالمندان اعلام كردند كه اضافه كردن خنده به فعاليت بدني واقعا لذت‌بخش است. ۸۸.۹ درصد از آنان هم گفتند كه بخش خنده به آنان كمك مي‌كند تا بهتر ورزش كنند و براي ادامه آن تمايل زيادي داشته باشند. اعضاي تيم تحقيقاتي دانشگاه ايالتي جورجيا براساس بررسي‌هاي نهايي به اين نتيجه رسيدند كه خنديدن، انگيزه ۸۸.۹ درصد از اين سالمندان را براي مشاركت در برنامه‌هاي ورزشي يا فعاليت‌هاي بدني افزايش داده است.

اعتمادبه‌نفس كودكان در فاصله ۲ تا ۵ سالگي روزبه‌روز افزايش پيدا مي‌كند و تمايل آنان به كشف جهان پيراموني بيشتر مي‌شود. با اين‌حال، اين كودكان هنوز هم به نظارت از نزديك و راهنمايي‌هاي پدر و مادر نياز دارند. پدرها و مادرها مي‌توانند از اصول كلي زير براي محافظت از كودكان ۲ تا ۵ سال كمك بگيرند: شما بايد قواعد و اصول مشخصي را براي كودك در نظر بگيريد و آن‌ها را به‌طور مداوم اجرا كنيد تا بتوانيد كودك خود را سلامت و ايمن نگه داريد .

اين كار به كودك كمك مي‌كند تا نكات زيادي درباره خطرهاي احتمالي ياد بگيرد. پدرها و مادرها بايد بخشي از اصول ايمني اوليه و اقدامات احتياطي را به كودكان آموزش بدهند. يادگيري اين نكات براي موقعيت‌هاي داخل خانه و خارج از آن واقعا براي كودك لازم است.

براي مثال، به كودك آموزش بدهيد كه هميشه بايد روي صندلي خودرو بنشيند، يا وسايلي مانند توستر مي‌توانند باعث سوختگي شوند. آموزش دادن عادت‌هاي رفتاري سالم به كودكان و تمرين اين عادت‌ها، نكته مهم بعدي است. اين كار از كودك در مقابل بيماري‌هاي و عفونت‌هاي محافظت مي‌كند.

براي مثال، چندين بار دست‌هاي خودتان و كودك را در طول روز بشوييد و اسباب‌بازي‌ها را با همديگر تميز كنيد. علاوه بر اين، دوره‌هاي واكسيناسيون كودك را كامل انجام بدهيد.

يكي از دغدغه‌هاي پدرها و مادرهايي كه صاحب كودكان ۲ تا ۵ سال هستند، جلوگيري از مبتلا شدن كودك به بيماري‌هاي مختلف و پيشگيري از صدمات ناگهاني در سلامت آنها است. اما قبل از هر اقدامي، ابتدا بايد انتظارات خودمان از اين كودكان را شفاف كنيم. كودكان ۲ تا ۵ ساله درحال يادگيري بسياري از مهارت‌هاي جديد هستند و احساس استقلال در آن‌ها روزبه‌روز بيشتر مي‌شود.

اين كودكان معمولا كنجكاو هستند، شديدا مي‌خواهند كه جهان اطراف خودشان را كشف كنند و بدون فكر دست به عمل بزنند. كودكان در اين سن، تمام اتفاقات اطراف را به خودشان مرتبط مي‌دانند و باور دارند كه آرزوي دروني‌شان براي شكل‌گيري اتفاقات مختلف، ‌واقعا مي‌تواند روي اتفاقات جهان واقعي تاثير بگذارد. درك آنان از كنترل كردن اشيا مختلف مساوي است با كنترل مطلق و همين حالت آنان را در معرض آسيب‌پذيري‌هاي مختلف قرار مي‌دهد.

آنان معمولا هيچ آگاهي روشني نسبت به پيامد رفتارهاي خودشان ندارند و اين ويژگي هم مي‌تواند آنان را در موقعيت‌هاي خطرناك قرار بدهد. اگر پدرها و مادرها بپذيرند كه فازهاي فعاليت و كنجكاوي براي اين كودكان عادي است، آن‌وقت مي‌توانند بسياري از خطرها را كاهش بدهند.