سلامت و سبك زندگي

علت‌هاي ابتلا به اگزما بسيار پيچيده هستند و شديدا به ويژگي‌هاي هر فرد بستگي دارند، اما دانشمندان فكر مي‌كنند كه اگزما به‌علت واكنش سيستم ايمني بدن نسبت به يك محرك به‌وجود مي‌آيد. با اين‌حال، گروهي از محققان دانشگاه شفيلد و كالج سلطنتي لندن به اين نتيجه رسيده‌اند كه آب سخت (hard water) مي‌تواند لايه محافظتي پوست را از بين ببرد و درنتيجه خطر ابتلا به اگزما را افزايش بدهد. گزارشي از مطالعه آنان در Journal of Investigative Dermatology منتشر شده است.

اين محققان مي‌گويند كه آب سخت به لايه محافظتي پوست آسيب مي‌رساند و حساسيت پوست نسبت به محرك‌هاي موجود در محصولات مورد استفاده روزانه مانند صابون‌ها و شوينده‌ها را افزايش مي‌دهد.

آب سخت حاوي مقادير زيادي از منيزيم و كلسيم است كه با عناصر موجود در شوينده‌ها تركيب مي‌شوند و آن‌ها را به عناصر حل‌نشدني يا غيرمحلول تبديل مي‌كنند. وقتي كه اين عناصر حالت غيرمحلول به خود مي‌گيرند، روي پوست رسوب مي‌كنند و از بين نمي‌روند. آب سخت (يا آب بسيار قليايي)، ميزان pH پوست را هم معمولا به‌سمت حالت اسيدي بالا مي‌برد و حالت قليايي لايه‌هاي محافظتي پوست را از بين مي‌برد. همين روند، آسيب‌پذيري پوست را در مقابل عناصر بيماري‌زا بيشتر مي‌كند.

دكتر سايمون دانبي (از اعضاي دانشگاه شفيلد و مسئول مطالعه) مي‌گويد: «شستن دست با آب سخت، از طريق آسيب رساندن به لايه محافظتي پوست، شانس ابتلا به اگزما را افزايش مي‌دهد. افراد مبتلا به اگزما هم ذاتا نسبت به آب سخت حساس‌تر از انسان‌هاي ديگر هستند». به‌گفته او، اين افزايش حساسيت با نوعي نقص ژنتيكي در لايه محافظتي همراه پوست مرتبط است كه با جهش در ژن فيلاگرين اتفاق مي‌افتد. فيلاگرين، نوعي پروتئين ساختاري مهم براي شكل‌گيري لايه محافظتي پوست در مقابل محيط بيروني است. دكتر دانبي مي‌گويد كه «تقريبا نيمي از افراد مبتلا به اگزما، حامل ژن فيلاگرين هستند».

آب‌هاي سخت، شانس ابتلا به اگزما را بالا مي‌برند

دهه‌ها مطالعه مستمر نشان داده‌اند كه تجمع پروتئين‌هاي سمي در مغز مي‌تواند به بيماري آلزايمر منجر شود، اما چيزي كه هنوز كاملا مشخص نشده، اين است كه تجمع اين پروتئين‌ها چه علتي دارد؟‌ تعدادي از مطالعات جديدتر سعي كرده‌اند كه علتي براي اين فرآيند پيدا كنند و درنهايت نشان داده‌اند كه علت ابتلا به بيماري آلزايمر، فراتر از ژنتيك و عادت‌هاي ناسالم است. در ادامه با چند مورد از غيرعادي‌ترين و عجيب‌ترين علت‌هاي ابتلا به بيماري آلزايمر آشنا مي‌شويم.

استفاده از داروهاي ضداضطرابي

داروهاي مشهوري مانند لورازپام، آلپرازولام و كلونازپام در گروهي از داروها با عنوان بنزوديازپين‌ها قرار مي‌گيرند و معمولا هم براي درماناختلال اضطرابي و بي‌خوابي به‌كار مي‌روند. اگرچه مطالعات متعددي، ايمني و كارآمدي اين داروها را در كوتاه‌مدت تاييد كرده‌اند، اما بسياري افراد هنوز هم در درازمدت از اين داروها استفاده مي‌كنند. يكي از مطالعات British Medical Journal نشان مي‌دهد كه مصرف بنزوديازپين‌ها براي مدتي بيش از ۳ ماه، شانس ابتلا به بيماري آلزايمر را ۵۱ درصد افزايش مي‌دهد.

اصابت ضربه‌هاي متعدد به سر

همه ما با مشكلاتي كه مي‌توانند بعد از اصابت ضربه احتمالي به ناحيه سر شكل بگيرند، آشنا هستيم. بسياري از افراد بعد از اين ضربه‌ها دچار مشكل نمي‌شوند، اما التهاب در ناحيه سر بعضي از آنان به حالت مزمن تبديل مي‌شود و بهبود پيدا نمي‌كند. دقيقا در همين وضعيت است كه بايد ارتباط بين اصابت ضربه به سر و خطر ابتلا به بيماري آلزايمر را جست‌وجو كرد. بعضي از سلول‌هاي مغز، ميكروگليا نام دارند كه نقش مهمي در التهاب ايفا مي‌كنند. وقتي كه ميكروگليا دائما در وضعيت التهابي قرار مي‌گيرد،‌ ديگر نمي‌تواند بتا-آميلوئيدها را از مغز بيرون بريزد. اين اختلال به تجمع بتا-آميلوئيدها در مغز و نابودي نورون‌هاي مغزي منجر مي‌شود.

كمبود خواب مزمن

كمبود خواب در سال‌هاي اخير روبه‌افزايش بوده و تقريبا به اپيدمي تبديل شده است. هر دليلي هم كه براي اين كمبود خواب داشته باشيد، بايد بدانيد كه كمبود خواب مزمن و هميشگي مي‌تواند شانس ابتلا به بيماري آلزايمر را بيشتر كند.

متخصصان مي‌گويند كه مشكلات خواب در افراد مبتلا به بيماري آلزايمر شايع هستند، اما هنوز روشن نيست كه كدام يك از آن‌ها در جايگاه علت و كدام يك در جايگاه معلول قرار مي‌گيرند. آزمايش‌هاي حيواني نشان مي‌دهند كه كمبود خواب در موش‌هاي آزمايشگاهي، ميزان تائو را در مغز اين موجودات بيشتر مي‌كند و قابليت‌هاي حافظه‌اي و يادگيري آنان را به‌صورت منفي تغيير مي‌دهد. به‌گفته محققان، كمبود خواب مزمن، مغز و بدن را تحت فشار مي‌گذارد و سرعت فرآيندهاي مضري كه منجر به بيماري آلزايمر مي‌شوند را بيشتر مي‌كند.

تنهايي

حفظ روابط انساني و اجتماعي با خانواده، دوستان و به‌طور كلي جامعه، بخشي از يك زندگي مطلوب و سالم است. يكي از مطالعات Journal of Neurology، Neurosurgery، and Psychiatry نشان مي‌دهد كه نوعي ارتباط بين تنهايي و افزايش خطر ابتلا بهزوال عقل وجود دارد. محققان هنوز نمي‌دانند كه اين ارتباط از كجا نشات مي‌گيرد، اما توصيه مشخصي براي همه انسان‌ها دارند: روابط اجتماعي خودتان را حفظ كنيد و جدي بگيريد.

ديابت مغزي

بيماري آلزايمر، نوعي بيماري متابوليك است كه مغز را هم تحت تاثير قرار مي‌دهد. اين مساله تا حدي جدي است كه محققان، بيماري آلزايمر را به‌عنوان بيماري ديابت نوع ۳ معرفي مي‌كنند. سلول‌هاي مغزي نيز از گلوكز به‌عنوان سوخت كمك مي‌گيرند و درنتيجه با انسولينمرتبط مي‌شوند. درواقع، سلول‌هاي مغزي هم دقيقا مانند باقي سلول‌هاي بدن مي‌توانند به مقامت به انسولين مبتلا شوند. دانشمندان در سال‌هاي اخير متوجه شده‌اند كه اين اختلال، محيط مغز را سمي مي‌كند و به تجمع پروتئين‌ها و نورون‌هاي مرده در مغز افراد منجر مي‌شود.

۵ دليل عجيب ابتلا به آلزايمر

شايد شنيده باشيد كه به افراد مبتلا به ديابت توصيه مي‌شود در مصرف نمك صرفه‌جويي كنند. زيرا كاهش مصرف سديم باعث كاهش فشار خون و درنتيجه كاهش خطر بروز سكته مغزي و سكته قلبي كه دو مورد از فاكتورهاي خطر شايع در ابتلا به ديابت هستند مي‌شود.

اما آنچه احتمالا تاكنون نشنيده‌ايد اين است كه: زياده‌روي در مصرف نمك مي‌تواند عامل اوليه پيشرفت بيماري باشد.

در يك مطالعه در سوئد، ميزان مصرف روزانه نمك در چندين هزار نفر بررسي شد و مشخص شد كه افرادي كه روزانه حدود ۱ و يك‌چهارم قاشق چاي‌خوري برابر با ۲۸۰۰ ميلي‌گرم يا بيشتر نمك مصرف مي‌كنند، ۷۲ درصد بيشتر در معرض خطر ابتلا به ديابت نوع دوم قرار دارند. با اينكه تمركز مطالعه بر روي علت اين نتيجه نبود اما نظر برخي محققان اين است كه نمك، نوعي مقاومت به انسولين در بدن ايجاد مي‌كند كه مي‌تواند زمينه‌ساز ابتلا به ديابت نوع دوم شود. يا اينكه اين اتفاق بيشتر در افراد چاق مي‌افتد كه معمولا در كنترل قند خون مشكل دارند و همين عامل ابتلا به ديابت مي‌شود.

ميانگين مصرف روزانه سديم در آمريكا، حدود ۳۴۰۰ ميلي‌گرم است و اين درحالي است كه انجمن قلب آمريكا، ميزان دريافت روزانه سديم را تا ۱۵۰۰ ميلي‌گرم محدود مي‌كند.

اما چگونه مي‌توانيم ميزان دريافت سديم را كم كنيم تا از ابتلا به ديابت و بيماري‌هايي مانند فشار خون در امان بمانيم. با چند راهكار ساده، ميزان دريافت سديم را كاهش دهيد:

– غذاهاي فرآوري شده را كم كنيد. مقصر فقط نمك‌پاش نيست، به گفته انجمن قلب آمريكا، حدود ۷۵ درصد از سديم دريافتي مردم آمريكا از مواد غذايي فرآوري شده، از پيش آماده و رستوراني است.احتمالا شما مي‌دانيد كه سيب‌زميني سرخ كرده و مرغ سوخاري، غذاهايي نمكي و چرب هستند اما حتي برخي از غذاها كه اينقدرها هم بد به نظر نمي‌رسند مي‌توانند سرشا از سديم باشند. براي مثال سوپ‌هاي ترش و تند برخي از رستوران‌هاي زنجيره‌اي، تا ۹۵۰۰ ميلي‌گرم نمك دارند كه اين مقدار، ۶ برابر ميزان مجاز دريافت روزانه است.

– گوشت‌هاي فرآوري شده را كم كنيد. مصرف رست بيف، همبرگر، هات داگ، كالباس و گوشت‌هاي از پيش‌آماده، كه همگي سرشار از سديم هستند، نه تنها باعث بروز مشكلات قلبي عروقي مي‌شوند بلكه خطر ابتلا به ديابت را نيز بالا مي‌برند.

– برچسب غذايي مواد را بخوانيد. معمولا ما فقط عادت به خواندن تاريخ توليد و انقضا مواد داريم در صورتي كه اگر برچسب غذايي مواد را بخوانيم مي‌توانيم از خريد مواد غذايي نمكي و با سديم بالا خودداري كنيم.

– مواد غذايي كنسروي را قبل از مصرف آب بكشيد. معمولا لوبيا و سبزيجات كنسروي در آب نمك غوطه‌ور هستند تا تازه بمانند. پيش از اضافه كردن آن‌ها به غذا، خوب آب بكشيدشان تا از وارد شدن نمك اضافي به وعده غذايي‌تان جلوگيري كنيد.

با ادويه آشپزي كنيد نه نمك. شايد باورتان نشود كه غذايتان چقدر مي‌تواند بدون نمك و در عوض با ادويه‌هاي مختلف خوشمزه باشد. سبزيجات با فلفل سياه، روغن زيتون و پودر سير معركه مي‌شوند. گوشت مرغ و ماهي همراه با پودر پاپريكا، پودر سير، پودر پياز، پودر خردل و زيره طعمي عالي پيدا مي‌كنند.

نمك هم مي‌تواند باعث ابتلا به ديابت شود!

شروع فصل مدرسه، فشارهاي اجتماعي، عاطفي و رواني خاصي را به دانش‌آموزان وارد مي‌كند، درحالي كه تغذيه با نقش حياتي و مهمش به آنان كمك مي‌كند تا بتوانند اعتمادبه‌نفس و قدرت لازم را براي مقابله با اين فشارها داشته باشند. يكي از مسائل تغذيه‌اي دانش‌آموزان كه همواره مورد بحث بوده است، نوع ناهاري است كه در مدرسه استفاده مي‌كنند. دكتر اليزابت وال (متخصص تغذيه)، مهم‌ترين نكات را در اين زمينه به ما مي‌گويد.

غذاهاي خانگي يا غذاهاي فوري در مدرسه

دكتر اليزابت وال مي‌گويد: «تغذيه نامطلوب مي‌تواند به خستگي جسمي و رواني منجر شود، و اين مشكل در ادامه مي‌تواند اختلال در تمركز،‌ تكامل شناختي آهسته و حتي مشكلات رفتاري را در دانش‌آموزان به‌وجود بياورد. بنابراين، آماده‌سازي بسته ناهار خانگي به والدين اجازه مي‌دهد تا كنترل و نظارت مناسبي بر نحوه تغذيه فرزندشان داشته باشند. به‌علاوه، ‌دانش‌آموزان مبتلا به آلرژي يا عدم تحمل مواد غذايي، با استفاده از ناهارهاي خانگي دچار مشكلات مختلف نمي‌شوند».

هزينه‌هاي مالي براي تهيه ناهار نيز يكي از مسائل بحث‌برانگيز در ميان والدين است. بعضي از والدين مدعي هستند كه ناهارهاي فوري در مدرسه يا تهيه غذا از رستوران‌ها واقعا گران‌تر تمام مي‌شود، درحالي كه بعضي از آن‌ها مي‌گويند هزينه آماده‌سازي ناهار سالم در خانه واقعا بيشتر است.

استانداردهاي لازم براي ناهار مدرسه

دانش‌آموزان دبستاني با توجه به سن، سبك زندگي و سرعت رشدشان، روزانه به ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ كالري نياز دارند. دكتر وال مي‌گويد: «يك ناهار ايده‌آل كه هم سالم است، هم متعادل و هم مغذي، بايد شامل انواع ريزمغذي‌ها و درشت‌مغذي‌هاي مهم باشد. كربوهيدرات‌هاي پيچيده و آهسته‌رهش (Slow releasing) مانند نان‌هاي سبوس‌دار يا ماكاروني‌هاي سبوبس‌دار به تنظيم قند خون كمك مي‌كنند و انرژي را به‌صورت تدريجي در بدن آزاد مي‌كنند. پروتئين هم براي رشد و بازسازي بدن دانش‌آموزان واقعا ضروري است. منابعي مانند گوشت قرمز بدون چربي، ماهي، محصولات لبني، ‌سويا، لوبيا و نخود فرنگي، ‌گزينه‌هاي مناسبي براي دريافت پروتئين هستند».

علاوه بر موارد ذكرشده، اسيدهاي چرب ضروري كه خلق‌وخو را تقويت مي‌كنند و باعث تقويت حافظه مي‌شوند، هميشه انتخاب مناسبي براي تقويت يادگيري كودكان هستند. اين اسيدهاي چرب در منابع مهمي مانند ماهي‌هاي چرب، مغزها و دانه‌هاي خام، آووكادو و تخم‌مرغ غني از امگا-۳ يافت مي‌شوند. دكتر وال مي‌گويد: «دريافت همه ويتامين‌ها و املاح ضروري به‌صورت كامل، براي همه دانش‌آموزان ضروري و مهم است. كلسيم و ويتامين D از اهميت ويژه‌اي در اين بين برخوردار هستند، چون رشد استخواني مطلوب و حفظ تراكم استخواني را امكان‌پذير مي‌سازند».

همه ما مي‌دانيم كه ترغيب كودكان به مصرف غذاهاي سالم واقعا سخت است. به همين دليل، دكتر وال توصيه مي‌كند كه والدين از رنگ‌هاي روشن و طراحي‌هاي جذاب براي جذب كودكان استفاده كنند و از چاشني‌ها و ادويه‌هاي سالم براي طعم‌دهي به غذاها كمك بگيرند.

مثال‌هايي از غذاهاي مناسب

يك ناهار خانگي سالم و متعادل مي‌تواند چيزي شبيه به گزينه‌هاي زير باشد:

• نان ساندويچي سبوس‌دار همراه با ماهي تُن، چند تكه خيار، روغن زيتون و ‌يك قاشق چاي‌خوري سُس؛ يا مقداري ذرت پخته‌شده همراه با تخم‌مرغ غني از امگا-، روغن زيتون و مقدار خيلي كمي كره.
• مرغ و اسفناج همراه با مقداري پوره آووكادو، پنير فتا و آب ليموي تازه.

اگر فرزندتان در مدرسه ناهار مي‌خورد، بخوانيد!

بسياري از شيوه‌هاي رايج براي مراقبت از مو مي‌توانند به موها آسيب برسانند و حتي جلوه بدي به آن‌ها بدهند. كارهاي اشتباهي مانند ماليدن شامپو به سطح موها به‌جاي پوست سر و شانه زدن موها درحالت خيس، واقعا براي موها مضر هستند. متاسفانه، بسياري از كودكان با شيوه‌هاي مراقبت سالم از موهاي خودشان آشنايي ندارند و والدين آنان نيز نمي‌دانند كه دقيقا بايد چه نكاتي را به فرزندان‌شان بياموزند.

آموزش نحوه استفاده از شامپو به كودكان

مراقبت صحيح از موها با يادگيري نحوه شستن موها بدون آسيب‌رساني به آن‌ها شروع مي‌شود. پس وقتي كه فرزند شما به سن استفاده از شامپو مي‌رسد، نكات راهنماي زير را به او آموزش بدهيد:

• ابتدا موها و پوست سر را با آب گرم كاملا خيس كنيد. شامپو روي پوست سر و موهاي كاملا خيس، بهترين عملكردش را اجرا مي‌كند.
• مقداري شامپو در كف دست كودك بريزيد.ريختن شامپو در دست، استفاده از آن را راحت‌تر مي‌كند.
• به فرزندتان بگوييد كه شامپو را به‌آرامي روي پوست سر ماساژ بدهد. موقع استفاده از شامپو، بسيار مهم است كه پوست سر را بشوييد، نه فقط تارهاي مو را. شستن تارهاي مو به‌تنهايي، معمولا به ژوليدگي و كدر شدن موها منجر مي‌شود. حتي مالش محكم موها با استفاده از شامپو مي‌تواند باعث شكنندگي موها شود.
• موها را با آب گرم تميز كنيد تا كف شامپو كاملا از بين برود. مرحله آب‌كشي موها، ذرات باقي‌مانده شامپو و ديگر ذرات اضافي را تميز مي‌كند.
• موها را با حوله بپوشانيد. به فرزندتان كمك كنيد تا موهاي خيسش را با حوله كاملا پوشش بدهد. اين كار به جذب سريع‌تر و راحت‌تر آب موها كمك مي‌كند. ماليدن موهاي خشك‌شده با حوله مي‌تواند به موها آسيب برساند و حتي باعث شكنندگي آن‌ها شود.
• وقتي موها كمي نمناك هستند، موها را شانه بزنيد. استفاده از شانه‌هاي دندانه‌بزرگ براي موهاي فرفري بهتر است. شانه را محكم روي موها نكشيد، چون اين كار مي‌تواند باعث كنده شدن يا شكنندگي موها شود.

نكته: بعضي از متخصصان پوست و مو مي‌گويند كه كودكان داراي موهاي خشك يا موهاي فرفري بايد از نرم‌كننده نيز در كنار شامپو استفاده كنند.

آموزش عادت‌هاي سالم براي مراقبت صحيح از موها

متخصصان پوست و مو به والدين توصيه مي‌كنند كه از نكات راهنماي زير براي ترويج عادت‌هاي سالم در كودكان و پيشگيري از آسيب‌ديدگي موهاي آنان كمك بگيرند:

• موها را از پشت محكم نبنديد يا بيش از حد موها را نبافيد.
• سراغ مدل‌موهايي برويد كه به گرما و استفاده از محصولات شيمايي نيازي ندارند.
• در صورت استفاده از وسايل گرمايشي براي حالت‌دهي به موها، از كم‌ترين حرارت ممكن استفاده كنيد.
• بدانيد كه انواع محصولات حالت‌دهنده درنهايت حاوي تركيبات شيميايي هستند و معمولا به موها آسيب مي‌رسانند.
• پس از اتمام شنا در استخر، حتما موها را با شامپو بشوييد. جدي نگرفتن اين كار واقعا به موهاي كودكان آسيب مي‌رساند.

چطور مراقبت از موها را به كودكان آموزش دهيم؟

صرع، يك ناهنجاري مغزي شايع است كه با تشنج‌هاي تكرار شونده همراه است. صرع مي‌تواند در هر سني براي انسان رخ دهد. تشنج، اصلي‌ترين نشانه صرع است كه با مصرف دارو قابل كنترل است. برخي از تشنج‌ها به شكلي هستند كه فرد در حالت نشسته يا ايستاده شروع به لرزش مي‌كند و شبيه به كساني مي‌شود كه مسخ شده‌اند، برخي ديگر از تشنج‌ها باعث خشك شدن بدن، لرزش شديد و حتي افتادن فرد مي‌شوند و فرد متوجه آنچه در اطراف او رخ مي‌دهد نمي‌شود. اكثر اوقات، دليل بروز تشنج، نامشخص است.

نزديك به ۰.۶ درصد از كودكان صفر تا ۱۷ ساله در آمريكا دچار صرع هستند. اين ميزان در سال ۲۰۱۳ برابر با ۴۶۰ هزار كودك بود. به عبارت ديگر از هر هزار دانش‌آموز، ۶ دانش‌آموز صرع دارند و اين تعداد كمي براي يك مدرسه نيست. براي بسياري از كودكان، صرع به كمك دارو قابل كنترل است و آن‌ها هم مانند ديگر كودكان به تحصيل مي‌پردازند اما در برخي از كودكان، كنترل صرع كمي چالش‌برانگيز است.

طي سال گذشته، دانش‌آموزان مبتلا به صرع، در مقايسه با دانش‌آموزان مبتلا به بيماري‌هاي ديگر، روزهاي بيشتري از مدرسه‌شان را از دست دادند. به علاوه دانش‌آموزان مبتلا به صرع، محدوديت‌هاي بيشتري مانند شركت در فعاليت‌هاي ورزشي نسبت به ديگر دانش‌آموزان درگير با بيماري دارند.

كنترل صرع توسط مدرسه

معمولا وظيفه مدارس در كنترل بيماري صرع در دانش‌آموزان اين است كه:

– به مربيان، معلم‌ها، تمامي كاركنان مدارس و همه دانش‌آموزان، درباره بيماري صرع، درمان آن و كمك‌ها اوليه هنگام تشنج آموزش دهند.

– به اهميت استفاده از دارو و حمايت از دانش‌آموزاني كه وابسته به داروي روزانه هستند، توجه كنند.

– به دانش‌آموزان كمك كنند تا از محرك‌هاي تشنج مانند چراغ‌هاي چشمك‌زن يا ديگر محرك‌هاي شناخته شده در كودك، دور بمانند.

– دانش‌آموز را كامل زير نظر بگيرند و هرگونه شرايط پزشكي مانند مشكلات رواني از قبيل افسردگي را به والدين او گزارش دهند.

– يك گروه مديريت بحران براي كودكاني كه تحصيل آن‌ها تحت تأثير بيماري‌شان قرار گرفته است تشكيل دهند.

– دانش‌آموزاني را كه تشنج‌هاي كنترل نشده دارند، به مراكز پزشكي منتقل كنند.

– حقوق دانش‌آموزان ناتوان را رعايت كنند و در برخي موارد قانون را براي آن‌ها ناديده بگيرند. براي مثال به دليل عدم توانايي دانش‌آموز در انجام ورزش، از او نمره كسر نكنند.

آشنايي با راه‌هاي كنترل بيماري صرع در مدرسه

مراقبت‌ از دندان‌ها جزء اولين نكاتي ‌است كه به ما آموزش داده مي‌شود و ما ياد مي‌گيريم كه چگونه به‌ طور صحيح از دندان‌هاي خود محافظت كنيم. براي بيشتر ما پيروي كردن از يك دستور جدي و سخت‌گيرانه جهت حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان از اولويت‌هاي اصلي زندگي است و تقريبا همه ما با توصيه‌هاي مشابه در اين زمينه آشنا هستيم. براي مثال: غذاها و نوشيدني‌هاي شكردار نخوريم، كم‌تر چاي و قهوه مصرف كنيم و ساير عوامل پيشگيرانه‌ مثل استفاده صحيح از نخ دندان، استفاده از يك مسواك مناسب و روش صحيح مسواك زدن آن هم چندبار در روز و به شكل منظم و مرتب را رعايت كنيم. با همه اين‌ها وقتي پاي سن و سال و نگهداري درست از دندان‌ها به ميان مي‌آيد، به طور حتم، نكات بيشتري براي يادگيري وجود خواهد داشت.

در ادامه اين مطلب بعد از سال‌ها مسواك زدن با ۵ نكته بسيار مهم در ارتباط با افتادن ناگهاني دندان‌ها در بزرگسالي آشنا مي‌شويد:

ميزان اسيد موجود در غذاها

با هربار غذا خوردن ميزان اسيد درون دهان‌تان به بالا‌ترين حد خود مي‌رسد و زمان زيادي لازم است تا اين ميزان از اسيد به حد طبيعي برسد. با مصرف غذاهاي شيرين و افزايش هم زمان اسيد آن هم به ميزان زياد شانس پوسيدگي دندان‌ها افزايش مي‌يابد. بنابراين بهترين و عاقلانه‌ترين كار اين است كه تا حدامكان مصرف خوراكي‌هاي شيرين را كاهش دهيد و يا نهايتا يك‌بار در روز بخوريد. بدين شكل ميزان اسيدي شدن دهان‌تان به تنها يك‌بار در روز كاهش مي‌يابد.

ورزش كردن

اين مي‌تواند يك خبر بد براي ورزشكاران باشد! متاسفانه ورزش و افتادن دندان‌ها رابطه تنگاتنگي با هم دارند. چه انجام دادن ورزش‌هايي كه در آن‌ها امكان آسيب ديدگي صورت وجود دارد و يا حتي ورزش‌هايي مثل فوتبال. اگر تدابير پيشگيرانه لازم را انجام ندهيد، افتادن دندان‌ها به راحتي امكان‌پذير خواهد بود. بهترين‌كار مشورت با يك متخصص است و استفاده از لوازم مختلف ايمني مثل محافظ دندان در حين انجام ورزش.

سايش دندان

خيلي از ما عادت داريم دندان‌هاي‌مان را محكم روي هم فشار دهيم و يا به شكل سايشي روي هم بكشيم. اين حالت مي‌تواند گاه اتفاقي باشد و بي‌ضرر اما اگر تداوم داشته باشد مي‌تواند باعث از بين رفتن دندان‌ها و آسيب به بافت‌هاي اطراف آن‌، لثه‌ها و در نهايت استخوان شود. بدون اين استخوان‌ها دندان‌ها استحكام لازم را از دست مي‌دهند و در نتيجه منجر به افتادن‌شان مي‌شود. ساييدن دندان‌ها اغلب زماني اتفاق مي‌افتد كه فرد دچار استرس و يا نگراني است اما بعضي اوقات هم يك گاز گرفتن غيرعادي و يا دندان كج و ناصاف مي‌تواند دليل شكستگي و يا افتادن دندان شود. پس اگر شما هم دچار اين مشكل هستيد قبل از اينكه خيلي دير شود به دندان‌پزشك خود مراجعه كنيد و اقدامات لازم جهت پيشگيري را انجام دهيد.

سيگار كشيدن و عدم رعايت بهداشت دهان و دندان

آيا ژنتيك هم مي‌تواند عامل افتادن دندان‌ها باشد؟ بله. اگرچه عوامل محيطي نقش بسيار مهمي در اين زمينه ايفا مي‌كنند اما متاسفانه بطور ژنتيكي افرادي كه پيشينه خانوادگي ضعيفي در زمينه رعايت بهداشت دهان و دندان و سابقه سيگار كشيدن داشته‌اند بيشتر در معرض خطر هستند. واضح است كه ما به خودي خود قادر به تغيير سن و ژنتيك‌مان نيستيم. اما دوري از سيگار و رعايت نكات بهداشتي هميشه روش‌هاي صحيح جلوگيري در از‌‌بين رفتن دندان‌ها هستند.

هميشه يك راه حل مناسب وجود دارد

از دست دادن حتي يك دندان، مي‌تواند ما را براي يك عمر دچار مشكلات جدي ‌كند. اما اين پايان كار نيست هميشه يك راه حل جايگزين وجود دارد به طور مثال استفاده از انواع ايمپلنت‌ها كه روش‌هايي ايمن و بادوام هستند. نكته قابل توجه اينكه استفاده از ايمپلنت‌ها باعث مي‌شود به جاي داشتن يك دندان مصنوعي ظاهري طبيعي داشته باشيد. پس با دندان‌پزشك خود مشورت كنيد و بهترين گزينه را مناسب با شرايط خود انتخاب كنيد.

چرا دندان‌ها در بزرگسالي مي‌افتند؟

تحقيقات نشان مي‌دهد بيش از ۹۰ درصد از حوله‌هاي حمام عامل انتقال بسياري از باكتري‌ها و بيماري‌ها هستند. انجام بررسي‌هايي در اين زمينه مشخص كرد، حوله حمام بايد به طور مداوم بعد از هر ۳ يا ۴ بار استفاده شسته شوند و اين تقريبا همان كاري است كه بيشتر ما انجام نمي‌دهيم. امروزه تحقيقات زيادي در زمينه ميزان آلودگي حوله‌هاي حمام انجام شده و اطلاعات بيشتري در دسترس عموم قرار گرفته است. متاسفانه مشخص شده مقدار زيادي از حوله‌هاي حمام عامل سرايت دادن بيماري‌ها از طريق باكتري‌هاي موجود بر روي حوله‌ها هستند. با انجام يك آزمايش در ايالت آريزونا آمريكا مشخص شد كه نزديك به ۹۰ درصد از حوله‌هاي حمام، آلوده به باكتري به ‌نام كلي‌فرم (موجودات زنده‌ي كوچك كه در آب زيست مي‌كنند و مي‌توانند عامل انتقال بيماري باشند) هستند. علاوه بر اين، تقريبا ۱۴ درصد از حوله‌ها حاوي باكتري اي‌كولاي بودند.

در بعضي از موارد خاص وجود باكتري به نام سالمونلا هم يافت شد. نكته بسيار مهم اينكه بعد از ۲ روز استفاده از يك حوله مخصوص صورت، ميزان باكتري اي‌كولاي موجود در آن به حدي زياد است كه اگر سرتان را درون كاسه توالت قرار دهيد و سيفون را بكشيد ميزان باكتري كه به سرتان منتقل مي‌شود نمي‌تواند با ميزان باكتري‌هاي روي حوله برابري كند.

اين حجم آلودگي از كجاست و براي چيست؟

حوله‌ محل بي‌عيب و نقصي براي به دام انداختن انواع باكتري‌ها و رشد و تكثير آن‌ها است. بعد از اينكه شما صورت‌تان را با حوله خشك مي‌كنيد به طور طبيعي باكتري‌هاي موجود بر روي پوست‌ خود را همراه با بسياري از جرم‌ها و ميكروب‌هاي ديگر به آن انتقال مي‌دهيد. علاوه بر اين، حوله‌هايي كه براي مدت بيشتري نم‌دار و مرطوب باقي مي‌مانند توان و ظرفيت بالايي در توليد‌‌مثل و پرورش باكتري‌ خطرناك‌تري معروف به ابر ميكروب‌ (سوپرباگ‌) مثل MRSA را دارند. اما نگران نباشيد، خبر خوب اينكه اين دسته از باكتري‌ها آنقدر‌ها هم كه به نظر مي‌رسد خطرناك نيستند. بدن ما خود را به طور طبيعي با محيط پيرامون خود و هم‌زيستي با انواع ميكروب‌ها و جانوران‌ذره‌بيني تطبيق مي‌دهد. بنابراين، استفاده از يك حوله شخصي كه تنها حاوي باكتري‌هاي مخصوص بدن خودتان است به ندرت مي‌تواند خطرناك و عامل بيماري‌هاي جدي‌تري باشد. حتي اگر از حوله شخص ديگري هم استفاده كنيد باز هم احتمال ابتلا به بيماري‌هاي مختلف آنقدرها هم زياد نيست كه نگران كننده باشد.

نكته مهم ديگر اينكه اگر بعد از هر بار استفاده از حوله تا مصرف بعدي، حوله كاملا خشك شده باشد شانس ابتلا و يا انتقال باكتري‌ها و بيماري‌ها از يك فرد به شخص ديگري كاهش مي‌يابد و تقريبا به صفر درصد مي‌رسد. در واقع شانس ابتلا زماني افزايش مي‌يابد كه شخص استفاده كننده دچار زخم‌هاي باز، خراش و ساييدگي و يا پوست خيلي خيلي خشك باشد و اين‌ها همه با هم بتوانند عامل انتقال ميكروب‌ها شوند و در نهايت به بدن شخص ديگري منتقل شوند.

كلام آخر اينكه، حوله‌هاي حمام و آشپزخانه هيچ وقت به طور ۱۰۰ درصد نمي‌توانند فاقد جرم‌ها و يا ميكروب‌ها باشند. بنابراين بهترين راه كار شستشو منظم و مرتب حوله‌ها براي كم كردن ميزان خطر و جلوگيري و كاهش شانس انتقال بيماري‌ها به پايين‌ترين حد ممكن است. به خاطر داشته باشيد علاوه بر شستشو بگذاريد حوله بين هربار مصرف كاملا خشك شود و بعد از آن استفاده كنيد.

۹۰ درصد از حوله‌هاي حمام، آلوده به باكتري به ‌نام كلي‌فرم هستند!

اگر شما هم دچار عارضه سلوليت هستيد خوب است بدانيد كه به هيچ وجه تنها نيستيد! تقريبا ۹۰ درصد از خانم‌ها در طول عمر خود به اين عارضه ظاهري و سطحي مبتلا مي‌شوند. حتي سلوليت مي‌تواند در بدن خانم‌هايي كه تناسب اندام دارند و يا باريك اندام هم هستند ظاهر ‌شود. به همان ميزان كه به وجود آمدن خود سلوليت متداول است، اطلاعات ناكافي و نادرست در زمينه علت‌ها و درمان‌هايش هم رايج است. پس قبل از اينكه هر نوع اقدامي در زمينه پيشگيري و يا درمان اين عارضه ناخوشايند انجام دهيد بهتر است اطلاعات كافي و حقيقي را در اين زمينه كسب كنيد و بعد تصميم بگيريد.

سموم موجود در بدن شما دليل ايجاد سلوليت است؟

ممكن است بعضي از داروهاي بدون نسخه و يا دستور پزشك در اين زمينه ادعا كنند كه داراي خاصيت سم‌زدايي و از بين بردن ساير ناخالصي‌هاي موجود در بدن هستند. اما فايده‌ي اين داروهاي درماني و اثربخشي آن‌ها در زمينه علل تشكيل و ايجاد سلوليت هنوز مورد شك است و ريشه علمي موثقي ندارد. سلوليت‌ها زماني ظاهر مي‌شوند كه رسوبات چربي نهفته در بدن شروع به فشار وارد كردن به لايه‌هاي رشته‌‌اي كلاژن و يا بافت‌هاي پيوند دهنده زير پوست مي‌كنند (به ويژه در ناحيه باسن و ران‌ها و حتي بازوها، شكم و غيره). بافت‌هاي پيوند دهنده مي‌توانند تحت تاثير هورمون‌ها، كم تحركي و كمبود حجم عضلات، چربي‌هاي اضافه، جريان خون ضعيف و غيره قرار بگيرند و دچار ضعف و بيماري شوند و استحكام لازم خود را از دست دهند. پس لزوما بالا بودن ميزان سموم بدن تنها علت ايجاد سلوليت نيست!

سلوليت در خانم‌ها رايج‌تر است

احتمال ابتلا به سلوليت در خانم‌ها نسبت به آقايان بسيار رايج‌ است و اين به دليل تجمع چربي در نواحي باسن و ران‌ها است. ضمنا در بدن خانم‌ها نسبت به آقايان بافت‌هاي پيوند دهنده كمتري براي استحكام و در نتيجه در محل درست قرار گرفتن بافت‌ها، عضلات و پوست وجود دارد. تخمين‌زده مي‌شود تقريبا ۱۰ درصد از آقايان مبتلا به سلوليت باشند.

سلوليت با بالا رفتن سن بدتر مي‌شود

هورمون‌ها نقش به سزايي در تشكيل و ظاهر شدن سلوليت ايفا مي‌كنند. ميزان توليد استروژن با بالا رفتن سن، مخصوصا در خانم‌ها كاهش مي‌يابد. استروژن هورموني است كه باعث نرمي و جريان داشتن رگ‌هاي خوني مي‌شود. كمبود استروژن به معناي جريان ضعيف خون ‌ است و در نتيجه ميزان توليد كلاژن كاهش مي‌يابد و در نهايت باعث پيري بافت‌هاي پيوند دهنده در بدن مي‌شود.

سلوليت مي‌تواند ژنتيكي باشد

حقيقت اين است كه سلوليت مي‌تواند ارثي و يا خانوادگي باشد. اگر مادر شما و يا حتي مادربزرگ‌تان مبتلا به سلوليت بوده‌اند احتمالا شما هم مبتلا خواهيد شد. در حقيقت آزمايشاتي در اين زمينه وجود دارند كه مي‌توانيد با انجام آن از داشتن ژن‌هاي احتمالي و ابتلا به سلوليت‌‌هاي سخت و طاقت‌فرسا مطلع شويد. اما از آنجايي كه بيشتر خانم‌ها به سلوليت دچار مي‌شوند و تنها زماني متوجه مي‌شوند كه اين برجستگي‌ها و تو رفتگي‌ها را با چشم مي‌بينند، پس انجام اين آزمايش‌هاي خاص خيلي مقرون به صرفه نخواهد بود و اگر شما هم به ميزان لازم خوش‌شانس نبوده‌ايد و به شكل ارثي دچار سلوليت شده‌ايد خوب است بدانيد مساله ژنتيكي تنها يك قسمت از حل معماي ابتلا به سلوليت است. عوامل مهم ديگري مثل: رژيم‌هاي غذايي، حركات ورزشي و تناسب اندام نقش بسيار مهمي در اين زمينه ايفا مي‌كنند.

انجام‌ حركات ورزشي مي‌تواند باعث كاهش سلوليت شود

حركات ورزشي منظم و مرتب نمي‌توانند درمان سلوليت باشند اما مي‌توانند نقش موثري در پيشگيري و كاهش ميزان ظهور و پيدايش آن‌ها داشته باشند. همان‌طور كه پيش‌تر هم گفته شد، سر‌ و كله سلوليت‌ها زماني پيدا مي‌شود كه بافت‌هاي پيوند دهنده زير پوستي ضعيف مي‌شوند و خاصيت كشساني و يا قابليت ارتجاعي خود را از دست مي‌دهند؛ در نتيجه قدرت لازم اين نواحي آسيب ديده از دست مي‌رود. پس سوختن و از بين رفتن چربي‌هاي زائد اين نواحي مي‌تواند كمك مهمي به كمتر شدن سلوليت‌ها كند.

سفت و محكم كردن و كشيدگي طبيعي عضلات، هم‌زمان باعث سفت و فشرده شدن پوست هم مي‌شود و در نتيجه سلوليت‌ها كمتر ديده مي‌شوند. انجام حركات يوگا به ويژه در نواحي باسن و ران‌ها از كارهاي موثر در پيشگيري و يا قدرت‌بخشي دوباره براي نواحي آسيب ديده و بازسازي عضلات و تقويت جريان خون خواهد بود.

آشنايي با حقايقي جالب درباره سلوليت/ سلوليت هم ژنتيكي است!

شايد فكر كنيد كه استفاده از مدادهاي چوبي ديگر قديمي شده است، اما اين مدادها واقعا مزيت‌هاي خودشان را دارند و براي بسياري از فعاليت‌ها مناسب هستند. بعضي از افراد نيز مدادهاي چوبي را به‌خاطر بوي چوب، بدنه خاص آن و خاطرات گذشته دوست دارند. به هر حال، از دانش‌آموزان گرفته تا طراحان و نويسندگان، همگي مي‌توانند از مدادهاي چوبي استفاده كنند. در ادامه با ويژگي‌هاي مدادهاي چوبي استاندارد و مرغوب آشنا مي‌شويم.

درجه‌بندي سرب

استفاده از كلمه «سرب» براي مدادهاي چوبي تا حدودي نادرست است، چون هسته مدادها درواقع از گرفيت و رُس تركيب شده‌اند. با اين‌حال،‌ انواع سرب‌ها در توليد مدادها مورد استفاده قرار مي‌گيرند كه تفاوت‌شان براساس سفتي و نرمي سرب تعيين مي‌شود. هرچه سرب سفت‌تر باشد، خط سبك‌تر و نازك‌تري روي كاغذ به‌وجود مي‌آورد. جالب است بدانيد كه در قاره‌هاي مختلف از سيستم‌هاي درجه‌بندي متفاوتي براي توليد مدادهاي چوبي استفاده مي‌شود. براي مثال، ‌در اروپا از حرف H براي توصيف سفتي و از حرف B براي توصيف سياهي مدادها استفاده مي‌شود. هرچه درجه H مداد چوبي بالاتر باشد، سرب آن هم سفت‌تر است. هرچه درجه B مداد چوبي بيشتر باشد، سياهي و تيرگي مداد هم غليظ‌تر مي‌شود. درجه‌هاي HB و F در ميانه اين طيف‌ها قرار مي‌گيرند.

كيفيت سرب

همه سرب‌ها با همديگر يكسان نيستند. بعضي از سرب‌ها موقع نوشتن به كاغذ مي‌چسبند، درحالي كه بعضي از سرب‌ها مثل كَره روي كاغذ سُر مي‌خورند. مقاومت سرب درمقابل لكه‌لكه شدن نيز ويژگي ديگري است كه بايد در نظر بگيريم. ويژگي بعدي، قابليت پاك شدن است كه اهميت خودش را دارد، چون بعضي از فعاليت‌هاي نگارشي با شانس بالايي از خطا همراه هستند و به پاك كردن نياز دارند. تمامي اين ويژگي‌ها درباره كيفيت سرب كاملا به اولويت‌هاي شخصي هر فرد و نوع كاربرد مورد نظر بستگي دارند.

شكل و اندازه

مدادها داراي اندازه‌ها و شكل‌هاي متفاوتي هستند، ازجمله شش‌ضلعي،‌ مثلثي و گرد. بعضي از افراد همواره به مدادهاي مثلثي تمايل دارند، چون هم ذاتا جذاب‌تر هستند و هم ارگونوميك محسوب مي‌شوند. با اين‌حال، بعضي از افراد هم هميشه مدادهاي شش‌ضلعي را ترجيح مي‌دهند. در اين مورد نيز مساله اصلي به اولويت‌هاي شخصي و راحتي هر فرد بستگي دارد.

مدادهاي چوبي مناسب براي نوشتن

دانش‌آموزان مقطع ابتدايي معمولا بايد از مدادهاي HB براي تكاليف مدرسه يا حل مسائل رياضياتي استفاده كنند. با اين‌حال، بسياري از نويسندگان، مهندسان و دانش‌جويان نيز همواره از همين مدادهاي چوبي براي نوشتن كمك مي‌گيرند. نويسندگان معمولا از مدادهاي چوبي داراي سرب سفت استفاده مي‌كنند، چون كنترل‌پذيري زيادي دارند و به‌راحتي پاك مي‌شوند.

مدادهاي چوبي مناسب براي طراحي

هنرمندان و طراحان به طيف وسيعي از مدادهاي چوبي نياز دارند و يك مداد چوبي قطعا نمي‌تواند نيازهاي آنان را برطرف كند. درواقع، جامدادي آنان بايد داراي مدادهايي با انواع درجات سرب و انواع درجات تيرگي باشد. بعضي از طراحي‌ها به مدادهاي سفت‌تر و تيره‌تر نياز دارند، درحالي كه بعضي از فعاليت‌هاي هنري نيز نيازمند مدادهاي نازك و حساس هستند.

راهنماي خريد مدادهاي چوبي/ به شكل و اندازه مداد، توجه كنيد!