سلامت و سبك زندگي

شايد باورتان نشود اما بيشتر افراد، مبتلا به تبخال تناسلي هستند! طبق آمار به‌دست آمده در اين زمينه، از هر ۶ نفر۱ نفر دچار تبخال تناسلي است. سازمان بهداشت جهاني اعلام كرد كه تخمين‌زده مي‌شود ۶۷ درصد از مردم جهان مبتلا به اچ‌اس‌وي نوع ۱ (HSV-۱) يا همان ويروس هرپس سيمپلكس ۱ كه يكي از مهم‌ترين ويروس‌هاي بيماري‌زاي انساني است، هستند. اين ويروس مي‌تواند باعث انواع عفونت‌ها، تبخال‌هاي دهاني و البته تبخال تناسلي بشود.

تبخال تناسلي، آنقدرها هم كه فكر مي‌كنيد بد نيست

خبر خوب اين است كه اين روزها درمان تبخال تناسلي امري ناممكن و محال نيست. اگرچه هنگام شيوع اين بيماري احساس درد مي‌كنيد اما اين نوع تبخال باعث صدمات جدي جسمي نمي‌شود و ممكن است سال‌ها بدون هيچ گونه اثرجانبي ادامه پيدا كند. حقيقت اين است كه بسياري از افراد بدون اينكه حتي خود بدانند به اين عارضه مبتلا هستند.

تشخيص و شيوع بيماري

تشخيص علائم اين بيماري در ابتداي شيوع آن مي‌تواند كمي سخت باشد. در واقع ممكن است اصلا هيچ نشانه خاصي وجود نداشته باشد. تنها، نشانه‌‌هايي غير معمول شبيه به حالت‌هايسرماخوردگي، خارش، احساس سوزش، درد عضلات و دردهاي عصبي.

مراحل اوليه و نهاني

بيماري ويروس هرپس مي‌تواند به شكل خفته و يا غير فعال در بدن شما وجود داشته باشد. اگر با انجام آزمايش خون مشخص شد كه شما مبتلا به اچ‌اس‌وي نوع ۱ (HSV-۱) و يا نوع۲ هستيد و در بدن‌تان پادتن‌هايي موجود است، احتمالا در گذشته به اين عفونت مبتلا شده‌ايد و بدن‌تان به طور خودكار در حال توليد پادتن‌هايي براي مبارزه با اين عفونت است. در اين حالت، ويروس در اعصاب باقي مي‌ماند و شيوع پيدا نمي‌كند مگر اينكه سيستم ايمني بدن در مواجهه با استرس يا ساير عوامل بيماري‌زا دچار اين عارضه شود.

عفونت طولاني مدت به معناي شيوع بيماري نيست

اين يك قانون كلي است! اولين باري كه دچار تبخال ناحيه تناسلي مي‌شويد، بدترين و وخيم‌ترين حالت ممكن است. البته خوب است به خاطر داشته باشيد بدن هر شخص و عملكرد سيستم ايمني آن با ساير افراد متفاوت است. هميشه احتمال اينكه يك فرد دچار بروز اين عارضه نشود وجود دارد و گاه ممكن است در بعضي اشخاص نشانه‌هاي اين بيماري مزمن به دفعات ديده شود.

راه‌هاي انتقال ويروس

همانطور كه پيش‌تر هم گفته شد، تماس با يك فرد حامل ويروس مي‌تواند عامل انتقال و ابتلاي به تبخال تناسلي باشد. چه از راه خون و يا ساير موارد، اگر شما مبتلا به اچ‌اس‌وي نوع ۱ (HSV-۱) باشيد ممكن است با دهان خود در حين يك مكالمه عادي و يا يك سرفه ناشي از سرماخوردگي و يا با سهيم شدن يك نوشيدني معمولي ويروس را به فرد ديگري منتقل كنيد. ويروس هرپس حتي مي‌تواند از راه پوست هم انتقال پيدا كند. بديهي است كه رابطه زناشويي، يكي از اصلي‌ترين عوامل انتقال اين ويروس است.

آنچه درباره تبخال تناسلي نمي‌دانستيد!

حتما بارها و بارها درباره مزاياي شير مادر براي نوزاد شنيده‌ايد. اما بد نيست بدانيد كه شيردهي به سلامت طولاني‌مدت خود مادر هم كمك مي‌كند. براساس آخرين مطالعات منتشر شده در مجله مؤسسه قلب آمريكا، شيردهي به نوزاد مي‌تواند شانس بروز حمله قلبي و سكته مغزي را در آينده در مادر كاهش دهد.

در مطالعات چيني هم مشخص شد كه زنان شيرده، ۱۰ درصد كمتر از ديگر زنان به مشكلات قلبي يا سكته دچار مي‌شوند. تاكنون مزاياي كوتاه‌مدت شيردهي براي مادر كه مربوط به سلامت قلب مي‌شوند مانند كمك به كاهش وزن و كاهش كلسترول شناخته شده بود اما مزاياي درازمدت آن براي سيستم قلبي-عروقي مشخص نبود. دانشگاه آكسفورد، دانشگاه پكن و آكادمي علوم پزشكي چين، با همكاري يكديگر، مطالعه‌اي بر روي ۲۸۹ هزار و ۵۷۳ زن چيني با ميانگين سني ۵۱ سال انجام دادند. تقريبا اكثر اين زنان، زماني كه مادر شدند به هيچ يك از بيماري‌هاي قلبي-عروقي مبتلا نبودند.

اما پس از ۸ سال بررسي، ۱۶ هزار و ۶۷۱ مورد به بيماري كرونري قلب كه شامل حمله قلبي هم مي‌شود و ۲۳ هزار و ۹۸۳ نفر به سكته مغزي دچار شدند. مادراني كه خودشان به نوزادشان شير مي‌دادند، نسبت به مادران ديگر، ۹ درصد كمتر با مشكلات قلبي و ۸ درصد كمتر با سكته مغزي روبه‌رو شدند. همچنين مادراني كه به مدت ۲ سال يا بيشتر به نوزادشان شير دادند، ۱۸ درصد كمتر با خطر مشكلات قلبي و ۱۷ درصد كمتر با خطر سكته مغزي روبه‌رو شدند. محققان در اين مطالعه، ديگر فاكتورهاي بروز مشكلات قلبي-عروقي مانند سيگار، چاقي و ديابت را نيز مد نظر داشتند. يافته‌ها مي‌تواند زنان را تشويق به شيردهي حتي براي منفعت خودشان كند. به توصيه سازمان بهداشت جهاني، بهتر است مادران نوزادانشان را به ويژه در شش ماه اول زندگي از شير خود تغذيه كنند.

اگرچه اهميت تغذيه نوزاد با شير مادر روز به روز از سوي مادران بيشتر مورد توجه قرار مي‌گيرد، اما لازم است كه سياست‌گذاران نيز متعهد شوند تا استراتژي‌هايي را در نظام سلامت و بهداشت پياده كنند و با فرهنگ‌سازي در جامعه، محيط كار و حتي خانواده، افراد را به حمايت از زنان شيرده تشويق كنند.

شيردهي خطر سكته قلبي و مغزي را در مادران كاهش مي‌دهد

اكثر افراد مبتلا به آلزايمر، ۶۵ سال به بالا هستند. اما اين امكان وجود دارد كه آلزايمر در جواني هم اتفاق بيفتد. حدود ۵ درصد از افراد مبتلا به آلزايمر، علايم بيماري را در ۳۰، ۴۰ و ۵۰ سالگي نشان داده‌اند. به اين موارد، آلزايمر زودرس گفته مي‌شود. افرادي كه به آلزايمر مبتلا هستند، معمولا مدت زمان زيادي را بدون تشخيص دقيق بيماري با آن گذرانده‌اند. به همين خاطر پزشكان در دوران ميانسالي آن را آلزايمر تشخيص نمي‌دهند و تصور مي‌كنند علايم آن، مانند فراموشي فقط ناشي از استرس است. آلزايمر زودرس مي‌تواند ژنتيكي باشد. با اين مقدمه، در ادامه مطلب بيشتر با باورهاي نادرست درباره آلزايمر آشنا مي شويم.

باور نادرست: علايم آلزايمر، بخشي از دوران سالمندي هستند

برخي از فراموشي‌ها مربوط به دوران سالمندي هستند. اما علايم آلزايمر مانند فراموشي‌اي كه كارهاي روزمره زندگي را تحت تأثير قرار مي‌دهد بخشي از نشانه‌هاي سالمندي نيست. اينكه گاهي فراموش كنيد كه كليدهايتان را كجا گذاشته‌ايد طبيعي است. اما اينكه مسير هر روزه‌تان را گم كنيد يا به ياد نياوريد كه در چه فصلي هستيم، مشكل جدي‌تري است. همانطور كه فراموشكاري مي‌تواند با افزايش سن بيشتر شود، آلزايمر نيز در مغز اثر تخريبي پيش‌رونده دارد. هرچه بيماري بدتر مي‌شود، توان فكر كردن، خوردن، صحبت كردن و بيشتر را از فرد مي‌گيرد. بنابراين اگر ذهنتان به تيزي گذشته نيست، به اين معنا نيست كه آلزايمر داريد.

باور نادرست: آلزايمر منجر به مرگ نمي‌شود

متأسفانه، آلزايمر، ششمين عامل مرگ و مير در آمريكا است. اكثر افراد مبتلا به آلزايمر، فقط ۸ تا ۱۰ سال پس از تشخيص بيماري عمر مي‌كنند. آن‌ها به تدريج فراموش مي‌كنند چطور بياشامند، بخورند و حتي ببلعند كه همين امر منجر به نرسيدن مواد مغذي به بدنشان مي‌شود. حتي ممكن است دچار مشكلات تنفسي شوند. باور نادرست: درمان‌هايي وجود دارند كه از پيشرفت بيماري جلوگيري مي‌كنند درحاليكه روش‌هايي براي پيشگيري از پيشرفت علايم آلزايمر وجود دارد، اما هيچ راه درماني براي متوقف يا كند كردن روند بيماري وجود ندارد. پزشكان درباره مكمل‌هاي دارويي و رژيم‌هاي غذايي كه ادعاي درمان بيماري را دارند هشدار مي‌دهند. هيچ مدركي دال بر صحت اين ادعاها وجود ندارد. فقط ۵ دارو از سوي سازمان غذا و دارو (FDA) براي درمان علايم آلزايمر تأييد شده است: دونپزيل(donepezil)، گالانتامين(galantamine)، ممانتين(memantine)،ريواستيگمين(rivastigmine) و تاكرين(tacrine). اين داروها مي‌توانند به افزايش حافظه، بهبود قدرت تكلم و بهبود برخي مشكلات رفتاري كمك كنند اما باز هم در همه افراد مؤثر نيستند.

باور نادرست: آلزايمر بر اثر قرار گرفتن در معرض آلومينويم، پركرده نقره‌اي دندان، واكسن آنفلوانزا و آسپارتام رخ مي‌دهد

شايد شنيده باشيد كه استفاده از قابلمه آلومينيومي، نوشيدن از قوطي كنسرو، مصرف شيرين‌كننده‌ مصنوعي آسپارتام، پر كردن دندان با مواد نقره‌اي و حتي تزريق واكسن آنفلوانزا باعث ابتلا به آلزايمر مي‌شوند. اما هيچ دليل علمي اين ادعاها را ثابت نمي‌كند. دانشمندان درباره عامل اصلي بيماري آلزايمر مطمئن نيستند و معتقدند كه به احتمال زياد، فاكتورهاي مختلفي از قبيل ژنتيك، محيط و سبك زندگي در بروز اين بيماري دخيل هستند. اما همه پزشكان و متخصصان مطمئن هستند كه رژيم غذايي سالم، ورزش، اجتماعي بودن و انجام كارهاي چالش‌برانگيز براي مغز مي‌توانند خطر ابتلا به آلزايمر را كاهش دهند.

باورهاي نادرست درباره آلزايمر/ به بهانه ۳۱ شهريور، روز جهاني آلزايمر

اگر شما هم با مشكلات خواب شبانه دست و پنجه نرم مي‌كنيد بايد بدانيد كه تنها نيستيد. تخمين زده مي‌شود تقريبا ۳۹ درصد از بزرگسالان بريتانيايي با مشكلات خواب شبانه درگير هستند و بسياري از آن‌ها كمتر از ۷ ساعت در طول شب مي‌خوابند. به‌طور ذاتي و طبيعي خواب، لازمه سلامتي است. بنابراين، بسيار مهم است تا جايي كه مي‌توانيم با استفاده از يك عادت سالم و درست، خوب و به اندازه بخوابيم. اگر نمي‌دانيد از كجا و چطور شروع كنيد، خوشبختانه، پروفسور ( Matthew Walker) يك متخصص عصب‌شناسي، توصيه‌هاي لازم در اين زمينه را انجام داده‌است.

در ادامه با ۴ روش موثر براي خواب خوب و الگوهاي صحيح رفتاري آشنا مي‌شويم:

مدام ساعت‌تان را اسنوز نكنيد

فرض كنيد ساعت‌ خود را روي ۶:۳۰ دقيقه صبح تنظيم كرده‌ايد و حالا ساعت ۶:۵۰ دقيقه است و شما مدام دكمه اسنوز (وقفه‌هاي كوتاه زنگ ساعت) ساعت‌تان را براي هر ۵ دقيقه فشار داده‌ايد. اگرچه وسوسه برانگيز است اما انجامش ندهيد. به وسيله اسنوز ساعت، با گذشت هر فاصله زماني باعث آسيب مداوم به دستگاه قلب و عروقي خود مي‌شويد و تكرار اين كار، حداقل براي ۵ بار در هفته و در طول زندگي كاري‌ شما مي‌تواند موجب صدمات بسياري براي قلب و سيستم عصبي‌تان شود. پس بهتر است عادت كنيم تا با اولين زنگ از خواب بيدار شويم.

كافئين نخوريد

بنا به گفتهپروفسور Matthew Walker، نقش اصلي در احساس خواب‌آلودگي و خوابيدن ما را تركيبي شيميايي به نام آدنوزين به عهده دارد. زماني كه ميزان اين ماده شيميايي به بالاترين حد خود مي‌رسد ( معمولا بعد از ۱۲ تا ۱۶ ساعت بيداري) ما به شدت احساس خواب‌آلودگي مي‌كنيم. پروفسور Matthew Walker اضافه مي‌كند، شما مي‌توانيد با مصرف كافئين احساس نياز به خواب را از بين ببريد و تنها ظرف نيم ساعت پس از مصرف كافئين و به محض اثربخشي اين ماده متوجه تاثير به سزاي آن در خواب بشويد. با توجه به عملكرد كبد و آنزيمي به نام سيتوكروم تاثير مصرف كافئين ۵ تا ۷ ساعت بعد از استفاده هم باقي مي‌ماند. نكته مهم اينكه: دفع كافئين براي افراد مسن سخت‌تر هم مي‌شود. لازم است بدانيد، اين موضوع به معناي قطع كامل مصرف كافئين نيست، حتي نوشيدن يك فنجان چاي و يا قهوه بدون كافئين هم حاوي يك سوم كافئين معمولي است. پس، از خوردن بيش از حد نوشيدني‌هاي بدون كافئين به ويژه قبل از خواب دوري كنيد.

زياد چرت نزنيد

شايد خوش‌شانس به نظر برسيد اگر در طول يك روز كاري زماني براي يك چرت كوتاه پيدا كنيد. اگر‌چه اين كار مي‌تواند براي تمركز و تمدد اعصاب گزينه مناسبي باشد اما نمي‌تواند باعث عملكرد بهتر مغز براي ‌ بازيابي اطلاعات، حافظه و تصميم‌گيري درست شود. پس اگر شما هم دچار اختلالات خواب هستيد از چرت‌زدن‌هاي در طول روز پرهيز كنيد.

خواب را فداي ورزش نكنيد

اگر شب گذشته خواب خوبي نداشته‌ايد و يا دير خوابيده‌ايد، بهتر است ورزش كردنِ صبح خيلي زود را فراموش كنيد. در اين شرايط ورزش گزينه‌اي مناسب براي حفظ سلامتي‌تان نخواهد بود. تحقيقات نشان مي‌دهد مراحل پاياني خواب صبح‌گاهي براي سلامت و عملكرد يكپارچه بدن و در نتيجه كارآيي بهتر آن در روز بعد بسيار ضروري و حائز اهميت است. پس به صداي بدن‌تان گوش دهيد اگر با بيداري زود هنگام احساس گيجي و بي‌حالي مي‌كنيد، ورزش نكنيد و به جاي آن كمي بيشتر بخوابيد و استراحت كنيد.

۴ توصيه كاربردي براي داشتن خواب بهتر/ صبح‌ها ساعت‌ خود را اسنوز نكنيد!

نشستن طولاني‌مدت پشت ميز، باعث ابتلا به دردهاي موضعي در ناحيه كمر، پاها و عضلات ميان‌تنه مي‌شود. انجام اين حركت ورزشي براي تقويت عضلات پايين‌تنه و ميان‌تنه، پيشگيري از ورم پا و ابتلا به واريس در كارمندان و افرادي كه بيش از حد پشت ميز مي‌نشينند، بسيار مفيد است. روي صندلي بنشينيد و كمرتان را كاملا به پشتي صندلي تكيه بدهيد. پاي راست خود را كاملا صاف كنيد. به‌طوري كه باسن و كف پا در يك خط قرار بگيرند. ۲ ثانيه در اين حالت بمانيد و ۱۵ مرتبه اين حركت را تكرار كنيد. سپس، اين نرمش را روي پاي چپ هم انجام دهيد.

يك حركت ورزشي براي پشتِ ميزنشين‌ها

بسياري از ما حداقل يك بار از خودمان پرسيده‌ايم كه «نشستن صحيح‌» موقع مطالعه و درس خواندن داراي چه ويژگي‌هايي است؟ حتي بعضي از ما بسيار تلاش كرده‌ايم تا حالت نشستن خودمان را تغيير بدهيم، اما در اين كار موفق نشده‌ايم. محققان مي‌گويند كه تغيير حالت نشستن مي‌تواند يكي از سخت‌ترين ترك عادت‌ها در زندگي انسان‌ها باشد. با اين‌حال،‌ آنان تاكيد مي‌كنند كه چنين تغييري واقعا لازم است و اصلاح عادت‌هاي مطالعه، كاري است كه واقعا ارزش دارد.

نشستن صحيح و دانش‌آموزان

دكتر شارما (راديولوژيست برجسته) مي‌گويد: «دانش‌آموزان معمولا با پيامدهاي پس از نشستن نادرست مواجه مي‌شوند و از اين پيامدها رنج مي‌برند. آنان عمدتا موقع درس خواندن، حالت خميده و قوزكرده به بدن خودشان مي‌دهند، و تمركزشان بر كتاب يا كامپيوتر جلوي روي‌شان، حواس آنان را از توجه به حالت نشستن پرت مي‌كند». به‌گفته اين متخصص،‌ درد در ناحيه كمر و گردن، از رايج‌ترين دردهايي است كه بسياري از دانش‌آموزان را آزار مي‌دهد. دكتر شارما، نكات زير را براي نشستن صحيح موقع مطالعه و درس خواندن توصيه مي‌كند:

هنگام نگاه كردن به صفحه كتاب يا صفحه كامپيوتر، سر بايد در موقعيت صاف و طبيعي قرار بگيرد، نه به سمت پايين يا به سمت بالا. تنفس عميق موقع مطالعه نيز از كارهاي مهمي است كه معمولا فراموش مي‌شود. وقتي پشت ميز مي‌نشينيد، شانه‌ها بايد ريلكس باشند و آرنج‌ها نيز روي دسته‌هاي صندلي قرار بگيرند. صفحه كتاب، ‌دفتر، جزوه يا حتي كامپيوتر براي مطالعه، بايد در فاصله طبيعي با چشم‌ها قرار بگيرد. درواقع،‌ دانش‌آموز براي خواندن كلمات نبايد به چشم‌ها يا گردن خودش فشار بياورد. نشيمن‌گاه‌هاي مناسب: صندلي و ميز دكتر وينود سوكها (جراح ارتوپد در بيمارستان Apollo) مي‌گويد: «يك صندلي راحت و مجهز، صندلي‌اي است كه فشار را از پشت كمر بگيرد و درنتيجه نشستن و درس خواندن را براي دانش‌آموزان راحت‌تر كند. پس والدين بايد در انتخاب صندلي و ميز مناسب براي مطالعه، كاملا با دقت عمل كنند». ويژگي‌هاي ميز و صندلي مناسب به ترتيب زير هستند:

صندلي بايد شرايط كاملا راحتي براي كمر فراهم كند و قابل تنظيم نيز باشد.

دانش‌آموز براي نشستن روي صندلي نبايد به سمت جلو خم شود. درواقع،‌ كمر دانش‌آموز بايد انتهاي صندلي را لمس كند. اگر نشستن به اين حالت روي صندلي امكان‌پذير نباشد، بايد سراغ صندلي ديگري برويد.

ارتفاع صندلي بايد قابل تنظيم باشد و پاها نيز به‌راحتي روي زمين قرار بگيرند. اين شيوه نشستن، از خم شدن و قوز كردن جلوگيري مي‌كند.

صندلي بايد دسته‌هاي مناسبي براي استراحت آرنج‌ها داشته باشد، چون عضله‌هاي ساعد و آرنج موقع مطالعه به آرامش نياز دارند.

ميز

فضاي زير ميز بايد براي قرار گرفتن زانوها كاملا راحت باشد تا دانش‌آموز بتواند در فاصله‌اي نزديك به ميز بنشيند. ميز مطالعه بايد بزرگ باشد تا همه وسايل مطالعه روي آن قرار بگيرند و دانش‌آموز بتواند به تمام وسايل مورد نيازش سريعا دسترسي پيدا كند. ارتفاع ميز مطالعه بايد طوري باشد كه دانش‌آموز براي درس خواندن مجبور نشود به سمت عقب يا به سمت جلو خم شود. نور مناسب براي مطالعه بيشتر افراد شنيده‌اند كه مطالعه در اتاق كم‌نور، اثرات مخربي براي دامنه بينايي دارد، اما هنوز هم اين نكته را جدي نمي‌گيرند. دكتر راجا آناند (چشم‌پزشك) مي‌گويد: «نور نامناسب در اتاق مطالعه مي‌تواند تمركز بر صفحه كتاب يا دفتر را بسيار سخت كند.

درس خواندن در اين حالت، تعداد پلك زدن در هر دقيقه را كاهش مي‌دهد و درنهايت چشم‌ها را خشك مي‌كند. سردرد نيز از پيامدهاي ديگر مطالعه در اتاق كم‌نور است». اين چشم‌پزشك به دانش‌آموزان توصيه مي‌كند كه علاوه بر تنظين نور اتاق، ‌حتما از چراغ مطالعه براي درس خواندن استفاده كنند.

آشنايي با طرز نشستن صحيح براي دانش‌آموزان

با فرارسيدن فصل پاييز، بسياري از كودكان و والدين خودشان را براي سال تحصيلي جديد آماده مي‌كنند. با اين‌حال، اين دوره زماني براي بعضي از كودكان كه مبتلا به فوبياي مدرسه (School Phobia) يا مدرسه‌هراسي هستند، واقعا سخت و دردناك است. محققان مي‌گويند كه تقريبا ۵ درصد از كودكان دبستاني با اين مشكل مواجه هستند و فوبياي مدرسه معمولا بين ۸ تا ۱۳ سالگي بروز پيدا مي‌كند. طبق گزارش سازمان‌هاي معتبري مانند Phobics-Awareness، كودكان مبتلا به ADHD يا سندرم آسپرگر (Asperger’s syndrome) بيشتر مستعد ابتلا به اين فوبيا هستند.

چرا بعضي از كودكان به مدرسه‌هراسي مبتلا مي‌شوند؟ – تجربه آزار و اذيت توسط كودكان ديگر در گذشته. – تغيير محل زندگي يا تغيير مدرسه. – تجربه از دست دادن مادر يا پدر. – احساس محبوبيت نداشتن بين هم‌كلاسي‌ها و نداشتن دوست. – تجربه شكست‌هاي تحصيلي. – حساسيت خاص به صداهاي بلند (زنگ مدرسه، زنگ هشدار و…)، جمعيت انبوه كودكان و ساير محرك‌هاي حسي‌اي كه كودكان را مي‌ترسانند. – مواجهه با مشكلات يا تهديدهاي مختلف در راه رفتن به مدرسه يا بازگشت از مدرسه. – مواجهه با تغييرات در ساختار زندگي يا خانه، مانند متولد شدن فرزند جديد در خانواده، ‌طلاق والدين يا بيماري والدين. براساس گزارش انجمن روان‌شناسي آمريكا، دليل ديگري كه مي‌تواند كودكان را از رفتن به مدرسه بترساند، مواجهه با شيوه‌هاي انضباط‌بخشي خاصي است كه در مدرسه رواج دارند، اما ذاتا تنبيهي هستند و به عزت نفس كودكان صدمه مي‌زنند. متاسفانه، تجربه مدرسه مي‌تواند براي بعضي از دانش‌آموزان واقعا تجربه ناخوشايندي باشد.

مبتلا شدن كودكان به مدرسه‌هراسي چه نشانه‌هايي دارد؟ – اظهار شكايت غيرعادي كودك از مشكلاتي مانند سردرد، دل‌درد يا خستگي. – اوقات‌تلخي كودك يا چسبيدن او به والدين، خصوصا صبح‌ها قبل از رفتن به مدرسه. – سخت خوابيدن و مواجهه با كابوس‌هاي شبانه. – ترس درباره ايمني اعضاي خانواده.حملات هراس(panic) در زمان رفتن به مدرسه.

والدين چطور مي‌توانند به كودكان مبتلا به مدرسه‌هراسي كمك كنند؟ – اگرچه ترس كودك مي‌تواند براي شما غيرمنطقي به نظر برسد، اما توجه داشته باشيد كه معمولا دلايل واقعي و مهمي وجود دارند كه كودك را از مدرسه مي‌ترسانند. پس حائز اهميت است كه با كودك صحبت كنيد تا بتوانيد به ديدگاه او نزديك شويد و تجربه‌هاي جهان او را لمس كنيد. – به‌محض شروع مشكل مدرسه‌هراسي،‌ با معلم‌ها و مسئولان مدرسه آشنا شويد و درباره اين موضوع با آن‌ها صحبت كنيد. شما بايد محيط مدرسه را كاملا زير نظر داشته باشيد و زواياي مختلف آن را بشناسيد. – كودك را نزد پزشك ببريد تا مطمئن شويد كه علت پزشكي خاصي براي مشكلات او وجود نداشته باشيد. – در روندهاي مربوط به مدرسه كاملا مشاركت كنيد. همراه با كودك به مدرسه برويد، او را از مدرسه به خانه بياوريد، در فعاليت‌هاي مربوط به مدرسه حضور داشته باشيد و داوطلبانه در زندگي تحصيلي كودك نقش‌آفريني كنيد. – از مسئولان مدرسه كمك بخواهيد.

براي مثال، ‌اگر فرزندتان در مدرسه شديدا مضطرب مي‌شود، مسئولان مدرسه مي‌توانند به او در روند بازيابي آرامش كمك كنند. آگاهي داشتن معلم‌ها و مسئولان مدرسه درباره اين مشكلات، واقعا پيامدهاي منفي‌شان را كاهش مي‌دهد. – سعي كنيد كه علت اصلي و زمينه‌اي اضطرابكودك را پيدا كنيد. در صورت امكان، براي مقابله با اين علت‌هاي اصلي برنامه‌ريزي كنيد و با مشورت پزشك دست به اقدام بزنيد.

فوبياي مدرسه يا مدرسه‌هراسي چيست؟/ چرا برخي كودكان از مدرسه مي‌ترسند؟

گوشت چرخ‌كرده شرايط بسيار خاصي دارد زيرا بافت گوشت و سلول‌هاي موجود در آن كاملا خرد و له شده و آنزيم‌هاي داخل آنها آزاد مي‌شوند. از طرفي سطح گوشت به دليل خرد شدن افزايش پيدا مي‌كند و پتانسيل اكسيداسيون و احياء آن تغيير مي‌كند، دستكاري روي گوشت چرخ‌‌كرده زياد است و دماي آن هنگام ريختن در چرخ‌گوشت بالا مي‌رود. همه اين عوامل باعث مي‌شود متخصصان بهداشت مواد غذايي نسبت به گوشت چرخ‌كرده محتاط و سختگير باشند، بنابراين توصيه مي‌شود گوشت چرخ كرده را خيلي سريع استفاده كنيد، به‌طوري كه حتي به مرحله فريزر نرسد، اما اگر شرايط به شكلي است كه فردي مجبور باشد گوشت چرخ‌كرده را در فريزر بگذارد بايد مقدار مصرفش را به شكل هفتگي تهيه و طي مدت بسيار كوتاهي آن را مصرف كند. بسياري از افراد براي پيشگيري از فساد گوشت‌هاي چرخ‌كرده و نگهداري طولاني‌تر آن، پياز را رنده كرده و به گوشت اضافه مي‌كنند. اين‌كار در حفظ و نگهداري گوشت‌هاي چرخ كرده براي زمان طولاني‌تر تاثير چنداني ندارد. مساله ديگر در مورد گوشت‌هاي چرخ كرده فريزر شده مرحله يخ‌زدايي يا ديفراست آنهاست.

بسياري از افراد گوشت را بعد از خارج كردن از فريزر در دماي محيط قرار مي‌دهند تا يخش باز شود. اين كار به شدت نادرست است زيرا كم شدن ناگهاني دما و قرار دادن گوشت در دماي محيط زمينه را براي رشد ميكروب‌ها روي گوشت فراهم كرده و به‌تدريج گوشت را وارد مرحله فساد مي‌كند. در نتيجه با مصرف اين گوشت سلامت افراد به خطر خواهد افتاد. شايد مصرف غذاهاي آلوده به ميكروب‌ها طي چند بار مشكلي ايجاد نكند اما ادامه اين روند به‌تدريج‌ بدن را دچار مشكلات متعددي خواهد كرد. يادتان باشد انجماد و فريز كردن يك ماده غذايي بايد سريع و يخ‌زدايي و خروج از انجماد آن بايد آهسته باشد تا سلامت آن ماده غذايي به خطر نيفتد.

براي اين‌ كار مي‌توانيد گوشت را پس از خارج كردن از فريزر در يخچال قرار دهيد تا كاهش دما به صورت تدريجي و صحيح انجام شده و گوشت كم كم از حالت انجماد خارج شود. قرار دادن ماده غذايي منجمد به‌خصوص انواع گوشت‌ها در آب جوش باعث تركيدن سلول‌ها و خارج شدن خون‌آبه از آنها مي‌شود. اين كار به كيفيت غذا و ارزش تغذيه‌اي آن به‌شدت آسيب مي‌زند.

گوشت چرخ‌كرده را فريز نكنيد!

يكي از بررسي‌هاي جامع در سال ۲۰۱۳ نشان داده است كه ۶۶ درصد از زوج‌ها معتقدند بعد از ازدواج دچار افزايش وزن شده‌اند. با توجه به همين رابطه مهم، از متخصصان درخواست كرده‌ايم كه راه‌هاي سالم براي كاهش وزن زوج‌ها در كنار هم را به ما ارائه بدهند. مطرح كردن موضوع وزن و خصوصا افزايش وزن، يكي از موضوعات تابوشده در زندگي مشترك است و بحث كردن درباره آن باعث ناراحتي طرفين مي‌شود. به همين دليل، مطرح كردن موضوع كاهش وزن اشتراكي و قانع كردن همسر بدون ايجاد دلخوري معمولا سخت‌ترين مرحله كار است.

دكتر هيلدا برك (روان‌درمانگر و مشاور) مي‌گويد: «اظهار هر نظري درباره وزن همسر يا ارائه توصيه‌هاي سودمند درباره اين موضوع به او، اين‌ تصور را براي او به‌وجود مي‌آورد كه شما همسرتان را همان‌طور كه هست، نمي‌پذيريد. حتي ممكن است اين تصور بدتر هم در ذهن همسرتان شكل بگيرد كه هيچ جذابيتي براي شما ندارد و درنتيجه شما هم مي‌خواهيد او را تغيير بدهيد تا جذاب‌تر شود. بنابراين، وقتي كه مي‌خواهيد همسرتان را به كاهش وزن ترغيب كنيد، كاملا بايد با احتياط پيش برويد».

به گفته دكتر برك، اگر فكر مي‌كنيد كه همسرتان به كاهش وزن نياز دارد، براي او مثال بزنيد و با مثال شروع كنيد. اين تاكتيك مثبت، اعتمادبه‌نفس همسرتان را خدشه‌دار نمي‌كند و رابطه مشترك شما را در معرض خطر قرار نمي‌دهد. پس مي‌توانيد بگوييد: «اگر هر دوي ما تغذيه سالمي داشته باشيم و به‌طور منظم ورزش كنيم، ذهن قوي‌تر و بدن آماده‌تري خواهيم داشت و سلامتي عمومي خودمان را هم ارتقا خواهيم داد». توجه داشته باشيد كه تلاش‌هاي شما براي ارتقاي سلامتي و كاهش وزن خودتان، بايد بدون آسيب‌رساني به زندگي مشترك‌تان شروع شود.

درواقع، نبايد وضعيت طوري پيش برود كه درنهايت شما مسئول ناراحتي‌ها و اتفاقات ناخوشايند باشيد. ورزش كردن با همديگر از بُعد نظري، ورزش كردن با همديگر بايد راحت و سرگرم‌كننده باشد. با اين‌حال، در عمل همه چيز فرق مي‌كند و ممكن است شرايط سختي براي شما ايجاد شود. توانايي‌ها و قواي انسان‌ها با همديگر برابر نيست و همين تفاوت‌هاي اساسي مي‌توانند باعث اختلاف نظر و حتي سرخوردگي شوند. جكي جكسون (مربي بدن‌سازي) مي‌گويد: «مهم‌ترين توصيه من براي زوج‌هايي كه با سطح آمادگي متفاوت مي‌خواهند با همديگر ورزش كنند، تمركز بر تمرين‌هايي است كه مقاومت درمقابل وزن بدن را افزايش مي‌دهند. دويدن‌هاي سرعتي كوتاه و كار با وزنه‌هاي سبُك واقعا مي‌توانند موثر باشد.

البته زمان در نظر گرفته‌شده براي اين فعاليت‌ها بايد كوتاه باشند تا به هيچ كدام از طرفين فشار وارد نشود». او مي‌گويد: «زوج‌هايي كه ظرفيت رقابت با همديگر را دارند، مي‌توانند در پارك‌هاي مناسب يا محيط‌هاي مخصوص اين كار، مسابقه‌هاي دوندگي براي خودشان طراحي كنند. اين كار، زوج‌ها را به فعاليت بيشتر و رقابت وادار مي‌كند». علاوه بر اين‌ها، فعاليت‌هاي انتخابي مشترك بايد مورد علاقه هر دو طرف باشند و درنهايت تعادل مناسب و رضايت‌بخشي بين فعاليت‌هاي انتخاب‌شده شكل بگيرد. تغذيه سالم اصول اساسي يك رژيم غذايي سالم با هدف كاهش وزن، براي زنان و مردان مشترك است. فقط اندازه و حجم غذاهاي مصرفي بين آنان تفاوت دارد.

بنابراين، زوج‌ها مي‌توانند از غذاهاي مشابهي براي كاهش وزن استفاده كنند. دكتر ليلي سوتر (متخصص تغذيه و كاهش وزن) مي‌گويد: «براي كاهش چربي بدن و حفظ توده‌هاي عضلاني بدون چربي، زوج‌ها بايد رژيم غذايي مشخصي را انتخاب كنند كه قند خون‌شان را متعادل نگه دارد. اضافه كردن پروتئين‌هاي باكيفيت (ماهي،‌ گوشت بدون چربي، تخم‌مرغ، مغزها و دانه‌هاي خام) به وعده‌هاي غذايي و ميان‌وعده‌ها، گرسنگي را به خوبي برطرف مي‌سازد و قند خون را هم متعادل مي‌كند. چربي‌هاي سالم مانند ماهي‌هاي چرب و روغن زيتون نيز بايد در اين رژيم غذايي وجود داشته باشند. سبزي‌ها و ميوه‌ها نيز به‌مقدار زيادي در اين رژيم غذايي مورد استفاده قرار بگيرند».

چطور بعد از ازدواج چاق نشويم؟!

نوشابه‌هاي انرژي‌زا حاوي مواد مختلفي هستند كه زياده‌روي در مصرف آنها مي‌تواند براي بدن مضر باشد. به عنوان مثال كافئين موجود در اين نوشابه‌ها مي‌تواند سيستم بدن را تحت تاثير قرار بدهد و روي عملكرد جسمي و ذهني افراد اثر منفي بگذارد و حالتي شبيه اعتياد در فرد ايجاد كند كه به كافئينيسم معروف است. همچنين ورود كافئين زياد به بدن مي‌تواند عوارضي ماننداضطراب زياد، تحريك‌پذيري، انقباض عضلات، عصبي بودن، بي‌خوابي، تپش قلب و زخم معده را به دنبال داشته باشد.

پس سعي كنيد تا حد امكان از مصرف انواع نوشابه‌هاي گازدار به‌خصوص نوشابه‌هاي انرژي‌زا خودداري كنيد و فقط زماني كه به صورت مقطعي براي ورزش يا انجام يك فعاليت‌ بدني به انرژي نياز داريد از آنها استفاده كنيد. البته ورزشكاران بهتر است به جاي نوشابه‌هاي انرژي‌زا از نوشيدني‌هاي ورزشي استفاده كنند. نوشيدني‌هاي ورزشي فاقد مواد محرك و اغلب داراي مقداري كربوهيدرات، ويتامين‌ها و پروتئين هستند و الكتروليت‌هاي موجود در آنها جايگزين الكتروليت‌هاي از دست رفته توسط عرق مي‌شوند.

در حالي كه نوشيدني‌هاي انرژي‌زا نه تنها الكتروليت‌ها و املاح مورد نياز بدن ورزشكاران را جبران نمي‌كنند بلكه به دليل دارا بودن مقدار زيادي كافئين و خاصيت ادرارآور بودن آن، مقدار زيادي از آب بدن را كاهش داده و باعث كم‌آبي يا دهيدراتاسيون نيز مي‌‌شوند كه اين مساله مي‌تواند براي ورزشكاران خطرناك باشد.

از سوي ديگر براي اينكه نوشابه‌ها طعم و رنگ بهتري داشته باشند به آنها اسانس و رنگ اضافه مي‌كنند. مصرف زياد اسانس و رنگ هم مي‌تواند در بدن عوارضي ايجاد كند زيرا ما علاوه بر نوشابه‌ها در طي روز از مواد مختلف ديگري هم استفاده مي‌كنيم كه ممكن است آنها هم حاوي انواع اسانس و رنگ باشند بنابراين تجمع اين مواد در بدن مي‌تواند به مرور زمان سلامت را به خطر بيندازد. تورين نيز يكي از آمينواسيدهايي است كه داخل نوشابه‌هاي انرژي‌زا وجود دارد.

اين ماده عملكردهاي مختلفي در بدن برعهده دارد. از جمله اينكه مي‌تواند براي هضم چربي‌ها مفيد باشد اما اگر اين ماده غذايي بيش از حد مورد استفاده قرار بگيرد مي‌تواند اثرات سوئي به دنبال داشته باشد بنابراين به اين دليل بايد هم از مصرف زياد نوشابه‌هاي انرژي‌زا خودداري كرد.

دكتر مرتضي صفري، متخصص تغذيه: در مصرف نوشابه‌هاي انرژي‌زا زياده‌روي نكنيد